تفاوت ورود به رشته کامپیوتر از هنرستان و دبیرستان
رشته کامپیوتر یکی از محبوبترین رشتههای دانشگاهی هم در بین دانش آموزان دبیرستانی و هم در بین دانش آموزان هنرستان های فنی حرفه ای و کاردانش است.
با وجود پیشرفت علم و تکنولوژی و کاربردهای فراوان این حوزه در زندگی روزمره، بسیاری از دانش آموزان با آرزوی داشتن شغلی به روز و آینده دار در زمینه کامپیوتر و آی تی چه در داخل و چه خارج از کشور، اقدام به تحصیل در رشته های مهندسی و علوم کامپیوتر در دانشگاه میکنند؛ اما برخی از آن ها از دبیرستان و رشته ریاضی فیزیک و برخی دیگر از هنرستان و رشته کامپیوتر فنی حرفه ای وارد رشته های کامپیوتر در دانشگاه شده اند.
در این مقاله قصد داریم به بررسی تفاوت ها و شباهت های ورود به رشته کامپیوتر در دانشگاه از طریق کنکور ریاضی فیزیک در مقابل کنکور کاردانی بپردازیم. در انتهای مطلب سوالات و نظرات خود را با در میان بگذارید.
دانش آموزان دبیرستانی که تمایل دارند در رشته کامپیوتر در دانشگاه ادامه تحصیل دهند، میتوانند با قبولی در کنکور سراسری، دوره کارشناسی پیوسته مهندسی یا علوم کامپیوتر خود را آغاز کنند؛ هنرستانیها نیز در مقابل میتوانند پس از پایان دوره کاردانی، با شرکت در کنکور کاردانی به کارشناسی، بصورت ناپیوسته وارد دانشگاه شده و در رشتههای مهندسی و علوم کامپیوتر ادامه تحصیل دهند.
همچنین این امکان برای هنرستانیها وجود دارد که دیپلم کامپیوتر بگیرند و با کارهای عملی این حوزه بیشتر آشنا شوند؛ در حالی که دبیرستانیها و دانش آموزان رشته ریاضی فیزیک ابتدا دیپلم ریاضی میگیرند و بعد از ورود به دانشگاه با رشته کامپیوتر آشنا خواهند شد.
در ادامه این مطلب به بررسی تفاوت های ورود به رشته کامپیوتر در دانشگاه از طریق دبیرستان و رشته ریاضی فیزیک در مقابل هنرستان فنی حرفه ای یا کاردانشِ کامپیوتر خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
انتخاب رشته دبیرستان چیست؟
در دبیرستان، دانش آموزان باید بعد از پایان دوره تحصیلی پایه 9 ام اقدام به انتخاب یک رشته تحصیلی برای ادامه مسیر خود می کنند. انتخاب رشته دبیرستان که در انتهای پایه 9 ام باید انجام شود از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است چرا که میتواند روی آینده تحصیلی و شغلی فرد تأثیر بسزایی بگذارد.
دانش آموزان پایه نهم باید برای ورود به پایه دهم یکی از رشته های علوم پایه (علوم تجربی، ریاضی فیزیک و علوم انسانی) یا فنی حرفه ای و کاردانش یا علوم و معارف اسلامی را انتخاب نمایند.
هنرستان فنی حرفه ای و کاردانش همانطور که از نامش پیداست عمده تمرکز خود را روی فعالیتهای عملی دانش آموزان و آموختن «کار» و «حرفه» به آنان میگذارد. در حالی که در دبیرستانها عمده تمرکز دانشجویان بر روی مسائل تئوری کتب درسی است.
در این مقاله قصد داریم به این موضوع بپردازیم که از چه طریقی میتوان وارد یکی از پرطرفدارترین رشته جهان و ایران یعنی رشته کامپیوتر شد.
بیش از 50 سال است که رشته کامپیوتر پا به عرصه ظهور گذاشته است و به یکی از محبوب ترین رشته های دانشگاهی در سراسر دنیا بدل شده است.
با در نظر گرفتن روند رو به رشد فناوری اطلاعات و شرکتهای تکنولوژی محوری که تبدیل به تصمیم گیرندگان جهانی شده اند میتوان گفت رشته های کامپیوتر و آی تی (IT) از آینده شغلی بسیار روشنی برخوردارند.
چطور در پایه نهم دبیرستان برای تحصیل رشته کامپیوتر در دانشگاه برنامه ریزی کنیم؟
دانش آموزان پایه نهم دبیرستان چند راه برای ورود به رشته کامپیوتر در دانشگاه دارند، که این راه ها به قرار زیر است:
- در پایه دهم وارد یکی از شاخههای مربوط به رشته کامپیوتر در کاردانش یا فنی حرفهای شوند. برخی از این شاخه ها عبارتند از:
- طراحی و توسعه صفحات وب
- برنامه نویسی پایگاه داده
- برنامه نویسی بازی های رایانه ای
- شبکه و نرم افزار رایانه ای
هنرستانی ها میتوانند پس از دریافت مدرک دیپلم فنی حرفه ای یا کار و دانش، از طریق کنکور کاردانی در کاردانی رشته کامپیوتر پذیرفته شوند و مدرک فوق دیپلم کامپیوتر دریافت کنند.
این عزیزان در ادامه میتوانند بر اساس سوابق تحصیلیشان در مقطع کاردانی به کارشناسی ناپیوسته کامپیوتر پذیرفته شوند و مدرک لیسانس کامپیوتر دریافت کنند. سپس میتوانند در کنکور ارشد مهندسی کامپیوتر، فناوری اطلاعات یا علوم کامپیوتر شرکت کنند و این امکان را دارند که در تمامی دانشگاههای دولتی و غیردولتی کشور پذیرفته شوند.
هر آن چه در مسیر تحصیلات تکمیلی مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری رشته های مهندسی و علوم کامپیوتر و نیز رشته آی تی نیاز دارید، از مجموعه کنکور کامپیوتر بخواهید.
- نسبت به ادامه تحصیل در رشته ریاضی فیزیک اقدام کرده و پس از اخذ مدرک دیپلم ریاضی فیزیک از دبیرستان، در کنکور کارشناسی دانشگاه شرکت کرده و وارد مقطع تحصیلی لیسانس رشته کامپیوتر شوند.
چطور میتوان در کنکور ریاضی فیزیک شرکت کرد؟
دانش آموزان هر شاخهای اعم از کاردانش، فنی حرفهای، ریاضی و فیزیک، تجربی و انسانی میتوانند در کنکور سراسری ریاضی فیزیک شرکت کنند، البته دانش آموزانی که در دبیرستان این رشته را نخوانده و دروس شاخه ریاضی فیزیک را پاس نکرده اند شانس کمتری برای قبولی در کنکور سراسری ریاضی و رشته های دانشگاهی این شاخه خواهند داشت.
شایان ذکر است که همه دانش آموزان بدون توجه به نوع مدرک دیپلم و یا پیش دانشگاهی و از تمامی گروه های آزمایشی (ریاضی فیزیک، تجربی و انسانی) مجاز به انتخاب تمامی کد رشتهها صرفا بر اساس سوابق تحصیلی هستند؛ توجه کنید که حتی اگر در کنکور سراسری شرکت نکنید میتوانید از طریق سوابق تحصیلی در دانشگاههایی که از این طریق دانشجو میگیرند پذیرفته شوید.
در ادامه مقاله ابتدا هنرستان فنی حرفهای و کاردانش را معرفی میکنیم، سپس به بررسی تفاوتهای این دو با دبیرستان میپردازیم و در نهایت به بررسی این موضوع میپردازیم که ورود به رشته کامپیوتر در دانشگاه از طریق رشته کامپیوتر فنی حرفه ای و کاردانش (تحصیل در مقطع کاردانی و سپس شرکت در آزمون کاردانی به کارشناسی ناپیوسته) بهتر است و یا قبولی در مهندسی کامپیوتر پیوسته؟
هنرستان فنی حرفه ای و کاردانش چیست؟
امروزه با پیشرفت صنعت و تکنولوژی نیاز به افراد متخصص به یکی از ارکان اساسی جامعه در حوزه تولید و صنعت تبدیل شده است. اهمیت تحصیل در این نوع مدارس زمانی به چشم میآید که میبینیم فارغ التحصیلان دبیرستانها با وجود انبوه واحدهای درسی پاس شده از نظر عملی برای بازار کار آماده نمیشوند.
فنی و حرفه ای
دلیل پایه گذاری شاخه فنی و حرفهای نیاز زیاد کشور به تکنسینهای فنی بود، شاخه فنی و حرفهای دارای چهار زیرگروه هنر، مدیریت و خدمات، صنعت و کشاورزی و شامل ۴۰ زیرشاخه است. اساسِ رشتههای فنی و حرفهای کارگاههای عملی است و دانشآموزانی که در این رشتهها تحصیل میکنند دروس عملی و تئوری را کنار هم میگذرانند.
البته تعداد واحدهای عملی این شاخه بیشتر از واحدهای تئوری آن است، به همین علت بیشتر، دانشآموزانی وارد شاخه فنی و حرفهای میشوند که علاقهی کافی به انجام کارهای عملی و فنی برخوردار باشند. توجه کنید که رشته کامپیوتر یکی از رشته های زیر مجموعه گروه صنعت در شاخه ی فنی و حرفه ای است که هر دانش آموز پس از طی کردن متوسطه اول می تواند در طی یک دوره سه ساله و در یکی از هنرستانهای فنی حرفه ای دیپلم کامپیوتر بگیرد. دانش آموزانی که میخواهند از طریق شاخه فنی حرفهای وارد رشته کامپیوتر شوند به این نکته توجه داشته باشند که تنها زیر شاخه گروه صنعت که مربوط به رشته کامپیوتر است زیرشاخه شبکه و نرم افزار رایانه است.
کار و دانش
دلیل پایه گذاری شاخه کار و دانش نیز مانند شاخه فنی حرفهای نیاز زیاد کشور به تکنسینهای فنی بود. شاخه فنی و حرفهای دارای سه زیرگروه هنر، کشاورزی و خدمات و صنعت و شامل 150 زیرشاخه است، در واقع زیر گروه مدیریت از کار و دانش حذف شده و گروه خدمات و کشاورزی نیز با یکدیگر ادغام شده اند، همان گونه که مشخص است شاخه کار و دانش زیر رشتههای زیادتری نسبت به شاخه فنی و حرفهای دارد و تنوع زیررشتهها کار را برای دانشآموزان راحتتر کرده است و آنها میتوانند در هر رشتهای که به آن علاقهمند هستند مشغول به تحصیل شوند، در شاخه کار و دانش تعداد دروس عملی نسبت به فنی و حرفهای بیشتر است و تقریباً بیشتر دروس این دانشآموزان در کارگاهها و آزمایشگاهها گذرانده میشود، همین امر موجب شده تا دانشآموزانی که علاقهای به مباحث تئوری ندارد به سمت این رشته سوق پیدا کنند.
توجه کنید که رشته کامپیوتر یکی از رشته های زیر مجموعه گروه صنعد در شاخه ی کار و دانش است که هر دانش آموز پس از طی کردن متوسطه اول می تواند در طی یک دوره سه ساله و در یکی از هنرستانهای کار و دانش دیپلم کامپیوتر بگیرد. از جمله زیر شاخههای رشته کامپیوتر در کاردانش میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- برنامه نویسی پایگاه داده
- تصویرسازی دیجیتالی
- عیب یابی سیستمهای رایانهای
- تولید و توسعه دهنده پایگاه های اینترنتی
- تولید کننده چند رسانهای
- برنامه نویسی بازیهای رایانهای
- تولید محتوای الکترونیکی
- طراحی و توسعه صفحات وب
تفاوتهای بین فنی حرفه ای و کاردانش چیست؟
- دروس فنی و حرفهای کمی مشکلتر از کار و دانش است
- در شاخه کار و دانش تعداد دروس عملی نسبت به فنی و حرفهای بیشتر است
- زیر شاخههای شاخه کار دانش بیشتر و متنوع تر از زیرشاخههای شاخه فنی و حرفه ای است.
- ساعات حضور در مدرسه برای دانش آموزان فنی و حرفه ای بیشتر است
- شرایط ورود به شاخه فنی حرفه ای نسبت به شاخه کار دانش سختتر است.
تفاوت تحصیل در هنرستان و دبیرستان
یکی از وظایف اساسی هنرستان ایجاد ارتباط بین امر آموزش و همچنین نیاز به کار و اشتغال است. در این راستا هنرستانهای فنی حرفه ای و کاردانش با داشتن تنوع رشته زیاد و دستهبندی دانشآموزان بر اساس استعدادها و تفاوتهایشان و آموزش همزمان مهارتهای عملی در کنار علوم نظری، ضمن گسترش قابلیتهای شخصی دانشآموزان و شکوفاسازی استعدادهایشان آنها را برای ایفای نقش در شغلهای مرتبط با رشته تحصیلیشان آماده میسازد.
همچنین بازار کار مناسب برای این دانش آموزان حتی قبل از ورود به دانشگاه وجود دارد و از همان ابتدا برای انجام کارهای عملی آماده میشوند. اما باید توجه داشت که از طریق کنکور کاردانی امکان ورود به دانشگاههای برتر برای این دانش آموزان وجود ندارد و اگر بخواهند در کنار دانش آموزان دبیرستانی وارد دانشگاههای برتر شوند، باید برای آزمون سراسری اقدام کنند.
در حالی که دانش آموزانی که وارد دبیرستان میشوند، به لحاظ تئوری تحت آموزشهای وسیعی قرار میگیرند تا پس از پایان این دوره برای آشنایی با مباحث پیشرفتهتر یک رشته تخصصی (در دانشگاه) آمادگی بیشتری داشته باشند. راه ورود این دانش آموزان به دانشگاههای برتر کاملاً باز است و از آنجا که تعداد داوطلبین آزمون سراسری بیشتر است، دانش آموزان دبیرستانی تحمل و پشتکار را از همان ابتدا تمرین میکنند؛ شاید مسیر تحصیل برای این دانش آموزان چندان لذت بخش نباشد، اما با امکان تحصیل در بهترین دانشگاههای کشور، آینده درخشانتری در انتظار آنها است.
هنرستان و رشته های کامپیوتر فنی حرفه ای و کاردانش
امروزه رشته کامپیوتر در تمامی حوزههای کاری از پزشکی گرفته تا صنعت، تولید، ارتباطات و غیره کاربردهای فراوانی دارد؛ از این رو تربیت نیروی انسانی متخصص در این علوم جزو نیازهای اساسی مراکز تولیدی و صنعتی به شمار میرود.
دانشآموزان رشته کامپیوتر فنی حرفه ای و کاردانش با مطالعه همزمان تئوری و عملی دروسی مانند برنامهنویسی، سیستمعامل، پایگاه داده، شبکههای کامپیوتری، طراحی وب و غیره، مهارتهای لازم را جهت ورود به کار بدست میآورند. این دانش آموزان از آنجا که دانش زمینهای در مباحت تخصصی کامپیوتر دارند، میتوانند با مطالعات جانبی تا حدودی وارد حوزههای رایانش ابری (Cloud Computing)، هوش مصنوعی یا AI، لوازم الکترونیکی و به طور کلی بحث شیرین اینترنت اشیا (IoT) شوند و فعالیتهای جزئی داشته باشند.
این دانشآموزان پس از گذراندن دوره سه ساله هنرستان مدرک دیپلم میگیرند و از طریق کنکور فنی حرفه ای میتوانند وارد مقطع کاردانی رشته کامپیوتر در دانشگاه شوند.
دبیرستان و رشته ریاضی فیزیک
در انتهای سال 9 ام دانشآموزان با انتخاب رشته وارد یکی از رشته های علوم پایه (علوم تجربی، ریاضی فیزیک و علوم انسانی) فنی حرفه ای، کاردانش و علوم و معارف اسلامی میشوند. حال دانشآموزان رشته ریاضی فیزیک پس از گذراندن دروس تخصصی مرتبط با این رشته از جمله دیفرانسیل و انتگرال، جبر، هندسه، آمار و فیزیک طی 3 سال، آماده کنکور ریاضی میشوند و میتوانند در رشتههای فنی و مهندسی که از طریق کنکور دانشجو میگیرند از جمله مهندسی کامپیوتر وارد دانشگاه شوند.
گرفتن مدرک کارشناسی رشته کامپیوتر بدون در نظر گرفتن نحوه ورود به این رشته مستلزم گذراندن واحدهای عمومی از جمله ریاضی و فیزیک عمومی، معادلات دیفرانسیل و ریاضیات مهندسی از یک سو و واحدهای تخصصی از جمله برنامهنویسی، مدار منطقی، معماری کامپیوتر، ساختمان داده، طراحی الگوریتم، سیستمعامل، پایگاه داده، شبکههای کامپیوتری از سوی دیگر است.
آینده تحصیلی هنرستانی ها و دبیرستانی های علاقه مند به رشته کامپیوتر در دانشگاه
هریک از دارندگان مدرک دیپلم فنی حرفه ای یا ریاضی فیزیک برای تحصیل رشته کامپیوتر در دانشگاه باید مسیری جداگانه را طی کنند که در ادامه هرکدام را بصورت جداگانه شرح میدهیم.
فنی حرفه ای و کاردانش
فارغ التحصیلان رشته کامپیوتر هنرستان فنی حرفه ای و کاردانش میتوانند پس از اخذ مدرک دیپلم طی سه سال و رقابت با سایر دانشآموزان همرشته خود در کنکور کاردانی به راحتی وارد دانشگاههای دولتی محدودی که برای مقطع کاردانی در نظر گرفته شده است شامل دانشکدههای فنی حرفه ای و موسسات غیر انتفاعی، دانشگاه آزاد سما یا مراکز علمی کاربردی کشور شده و مدرک فوق دیپلم کامپیوتر دریافت کنند.
در ادامه این دانشجویان میتوانند بر اساس سوابق تحصیلیشان، در مقطع کاردانی به کارشناسی کامپیوتر پذیرفته شوند و مدرک لیسانس کامپیوتر دریافت کنند. این افراد میتوانند پس از دریافت مدرک لیسانس در کنکور ارشد و دکتری کامپیوتر، علوم کامپیوتر یا آی تی نیز شرکت کرده و در دانشگاههای معتبر کشور نظیر دانشگاه تهران، شریف و امیرکبیر به تحصیلات تکمیلی بپردازند.
نکته: دانش آموزان باید بدانند که از طریق کنکور کاردانی و سپس قبولی در مقطع کاردانی به کارشناسی کامپیوتر بر اساس سوابق تحصیلیشان، امکان قبولی در دانشگاههای دولتی خوبی نظیر شریف، تهران، امیرکبیر، علم و صنعت، شهید بهشتی، فردوسی، شیراز، اصفهان، تبریز و ... را نخواهند داشت.
ریاضی فیزیک
دانش آموزان رشته ریاضی برای ورود به دانشگاه ابتدا دیپلم ریاضی فیزیک میگیرند. آنها پس از کسب رتبه مورد نیاز در کنکور سراسری میتوانند وارد رشتههای کامپیوتر یا علوم کامپیوتر در دانشگاههای دولتی، آزاد یا علمی و کاربردی شوند.
مهمترین واحدهایی که این دانشجویان در این مقطع میگذرانند، ریاضیات گسسته، آمار و احتمال مهندسی، مدار منطقی، معماری کامپیوتر، ساختمان داده، طراحی الگوریتم، نظریه زبانها و ماشینها، هوش مصنوعی، سیستم عامل، شبکه های کامپیوتری، پایگاه دادهها، مهندسی نرم افزار، اصول طراحی کامپایلر و غیره است. با دروس اصلی رشته کامپیوتر بیشتر آشنا شوید.
تمامی فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی میتوانند مجددا از طریق آزمون ارشد وارد دانشگاه شده و در مقطع فوق لیسانس این رشته یا رشته آی تی و علوم کامپیوتر در دانشگاههای معتبر کشور به تحصیل در گرایشهای مختلف این رشتهها ادامه دهند.
آینده شغلی رشته های کامپیوتر
با توجه به رشد روز افزون استفاده از کامپیوتر در تمام حوزههای کاری، رشته کامپیوتر از بازار کار بسیار خوبی برخوردار است. فارغالتحصیلان رشتههای کامپیوتر هنرستان (فنی حرفهای و کاردانش) میتوانند پس از گذراندن دوره کاردانی به عنوان تکنسین و پس از کسب مدرک کارشناسی یا مقاطع بالاتر به عنوان مهندس کامپیوتر مشغول به کار شوند.
فارغ التحصیلان رشته مهندسی پیوسته کامپیوتر که از طریق کنکور سراسری ریاضی وارد دانشگاه شدهاند نیز پس از کسب مدرک کارشناسی میتوانند عناوینی همچون مهندس پایگاه داده، مهندس نرمافزار، مهندس شبکههای کامپیوتری، طراح و برنامه نویس و یا مدیر پروژه را کسب کرده و در مراکز و سازمانهای مختلف کار کنند.
نصب و ساخت تجهیزات رایانهای در کنار طراحی و اصلاح سخت افزار و لوازم جانبی رایانه، ریزپردازنده، درایو دیسک و غیره، از دیگر توانمندیهای این گروه از فارغالتحصیلان است.
مزایا و معایب تحصیل در هنرستان و دبیرستان
تحصیل در رشته کامپیوتر از طریق هنرستان فنی حرفه ای یا کار و دانش و یا قبولی در مهندسی کامپیوتر از طریق کنکور سراسری هرکدام مزایا و معایب خود را دارد، که در ادامه به بررسی مزایا و معایب هر یک میپردازیم.
مزایای تحصیل در رشته کامپیوتر هنرستان فنی حرفه ای و کاردانش
- سطح دروس سادهتر نسبت به رشتههای نظری
- دروس عملی و کارگاهی در کنار دروس نظری
- یادگیری مهارتهای عملی کامپیوتر حتی قبل از دانشگاه
این دانش آموزان میتوانند بعد از دریافت مدرک فوق دیپلم بر اساس سوابق تحصیلیشان در مقطع کاردانی به کارشناسی کامپیوتر در یکی از دانشگاهها یا مراکز علمی کاربردی به تحصیل در گرایشهای نرم افزار، سخت افزار و فناوری اطلاعات(IT) مشغول شوند.
معایب تحصیل در رشته کامپیوتر هنرستان
- لزوم کسب نمره 12 برای قبولی دروس عملی
- عدم امکان استفاده از تک ماده برای کلیه دروس
- هزینه بالای تحصیل در برخی از رشتههای هنرستان
- نداشتن امکانات کارگاهی مناسب در مدارس
مزایای قبول شدن در مهندسی کامپیوتر از طریق کنکور سراسری
- امکان قبولی در دانشگاه های دولتی برتر کشور
- وجود اساتید، آزمایشگاه ها و کارگاه های مناسب در مقطع لیسانس کامپیوتر در دانشگاه های برتر کشور
- امکان تحصیل بصورت کارشناسی پیوسته
- امکان تغییر رشته درصورت گرفتن مدرک کاردانی
- نمره قبولی 10 برای همه درسها
معایب قبول شدن در مهندسی کامپیوتر از طریق کنکور سراسری
- تعداد بیشتر کتابها و حجم مطالب بیشتر
- تعداد بیشتر داوطلبین متقاضی شرکت در کنکور
- بیشتر بودن منابع کنکور
- بالا بودن میزان سختی درسها
جمع بندی
انتخاب بین تحصیل رشته کامپیوتر در دانشگاه با پیش زمینه دبیرستان و رشته ریاضی فیزیک یا هنرستان فنی حرفه ای/کاردانش و رشته کامپیوتر بنا به شرایط دانش آموزان کاملا متفاوت و منوط به تصمیم شخصی آن ها است و همانطور که ذکر شد هر کدام دارای مزایا و معایبی هستند. یادآوری این نکته ضروری است که ورود هنرستانی ها به دانشگاه از طریق کنکور کاردانی و ورود دبیرستانی ها از طریق کنکور کارشناسی میباشد.