همانطور که می‌دانید، علم کامپیوتر بسیار گسترده است و همین امر موجب شده تا به چندین زیرشاخه، تقسیم بندی شود. در بین رشته‌های دانشگاهی نیز دو رشته مهندسی کامپیوتر و علوم کامپیوتر که تحت عناوین Computer Engineering و Computer Science شناسایی می شوند، به چشم می‌خورد که از نظرات مختلفی مانند گرایش ها، دروس تخصصی دوران تحصیل، بازار کار و آینده شغلی تفاوتها و شباهت‌هایی با یکدیگر دارند.
در ادامه قصد داریم به بررسی هریک ازین موارد بپردازیم.
رشته مهندسی کامپیوتر (Computer Engineering) چیست؟
مهندسی کامپیوتر از رشته‌های زیرگروه یک گروه آزمایشی ریاضی است. یکی از مهم‌ترین شروط برای ورود به این رشته، علاقه به کار با نرم‌افزارهای مختلف و به طور کلی کار با کامپیوتر است.
مهندسین کامپیوتر بطور کلی در زمینه‌های طراحی و تحلیل نرم افزار و سخت افزار سیستم های کامپیوتری و نیز زمینه‌های مرتبط با فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند و مباحثی همچون هوش مصنوعی، شبکه های کامپیوتری، پردازش موازی و توزیع شده، محاسبات زیستی، ریزپردازنده ها، روباتیک، پردازش صوت و تصویر، پردازش داده های حجیم، طراحی سیستم های دیجیتال، سیستم های بی‌درنگ، امنیت اطلاعات و سیستم های نهفته در این حوزه تخصصی قرار دارند. اینجا می توانید اطلاعات بیشتری درباره آن چه در آینده در انتظار فارغ‌التحصیلان رشته های کامپیوتر است، کسب نمایید.
گرایش‌های مقطع لیسانس مهندسی کامپیوتر
رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی، دو گرایش دارد که عبارتند از:
- گرایش سخت افزار
- گرایش نرم افزار
در ادامه به توضیح بیشتری درباره هریک از این دو گرایش می پردازیم.
مهندسی کامپیوتر گرایش سخت افزار
خوب است که ابتدا یک تعریف پایه از سخت افزار، ارائه دهیم تا بهتر بتوانید رشته مهندسی کامپیوتر گرایش سخت افزار را بشناسید. سخت افزار شامل تمامی قسمت‌های فیزیکی کامپیوتر است و متخصصین این رشته نیز درمورد قطعات سخت افزاری کامپیوترها مطالعه می‌کنند.
گرایش سخت افزار، فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و صنعتی در خصوص قطعات، بردها، تجهیزات و به طور کلی سیستم‌های کامپیوتری در مقیاس‌های مختلف را شامل می‌شود.
مهندسی کامپیوتر گرایش نرم افزار
در گرایش نرم افزار مهندسی کامپیوتر به آموزش زبان‌های برنامه نویسی، سیستم‌های عامل و طراحی الگوریتم‌های مختلف، پرداخته می‌شود. این آموزش‌ها به دانشجویان گرایش نرم افزار این قابلیت را می‌دهد که نرم افزارهای مهندسی را طراحی، اجرا و مستندسازی کنند.
البته ناگفته نماند که اغلب فارغ‌التحصیلان این گرایش در عنوان شغلی پردرآمد برنامه نویسی مشغول به کار می‌شوند.
دروس مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی
دروس گرایش های سخت افزار و نرم افزار رشته مهندسی کامپیوتر در مقطع کارشناسی بعضا مشترک و در برخی موارد متفاوت و مختص یکی از این دو گرایش هستند. دروس مشترک نرم افزار و سخت افزار عبارتند از:
دروس مشترک گرایش های نرم افزار و سخت افزار
- فیزیک
- ریاضی
- مبانی کامپیوتر و برنامه‌سازی
- آزمایشگاه کامپیوتر
- معادلات دیفرانسیل
- ساختمان‌های گسسته
- برنامه‌سازی پیشرفته
- آمار و احتمالات مهندسی
- ریاضی مهندسی
- مدارهای الکتریکی
- ساختمان داده‌ها یا Data Structure
- زبان ماشین و برنامه‌سازی سیستم
- مدارهای الکترونیکی
- مدارهای منطقی
- طراحی الگوریتم‌های کامپیوتری
- طراحی و پیاده‌سازی زبان‌های برنامه‌سازی
- ریز پردازنده
- معماری سیستم های کامپیوتری یا به اختصار معماری کامپیوتر
- شبکه‌های کامپیوتری
- سیستم‌های عامل
- کارگاه عمومی
دروس تخصصی مهندسی کامپیوتر گرایش سخت افزار
- سیگنال‌ها و سیستم‌ها
- مدارهای الکتریکی
- انتقال داده‌ها
- سیستم‌های کنترل خطی
- الکترونیک دیجیتال
- طراحی سیستم‌های VLSI
دورس تخصصی مهندسی کامپوتر گرایش نرم افزار
- ذخیره و بازیابی اطلاعات
- اصول طراحی و ساخت کامپایلرها
- اصول طراحی پایگاه داده‌ها
- پروژه آزمایشگاه سیستم عامل
- پروژه آزمایشگاه پایگاه داده‌ها
- شبیه‌سازی کامپیوتری
- مهندسی نرم‌افزار
- تحلیل و طراحی سیستم‌ها
توصیه می شود که از کتاب های زبان اصلی رشته کامپیوتر و فناوری اطلاعات برای مطالعه دروس تخصصی رشته های کامپیوتر استفاده نمایید؛ بسترهایی که کتاب های مرجع رشته کامپیوتر را بصورت یکجا و منظم در اختیار دانشجویان این رشته قرار داده اند از جمله بهترین انتخاب ها برای دسترسی به رفرنس های معتبر و دانلود مستقیم آن ها هستند.
فارغ التحصیلان رشته مهندسی کامپیوتر چه مهارت های شغلی دارند؟
افرادی که در رشته مهندسی کامپیوتر، تحصیل می‌کنند در پایان، مهارت های شغلی زیادی کسب خواهند نمود. یکی از مهارت‌های فارغ التحصیلان این رشته، این است که قادرند نرم افزارهای و سخت افزارهای جدید را شناسایی و بررسی کرده و از آن‌ها استفاده کنند.
این افراد همچنین باید کمبودها و نیازهای نرم افزاری و سخت افزاری بخش‌های مختلف صنایع را بررسی کرده و برای رفع کمبودها، ابزار و نیروی انسانی لازم را تعیین کنند.
اجرای طرح‌های کامپیوتری، پشتیبانی و نگهداری سیستم‌های نرم افزاری، عیب یابی سیستم‌های کامپیوتری و .. از دیگر مهارت‌های شغلی مهندسان کامپیوتر به حساب می آید.
بازار کار رشته مهندسی کامپیوتر
از آنجایی که سیستم‌های کامپیوتری به جزئی جداناپذیر از زندگی ما انسان‌ها تبدیل شده است، بدیهی است که رشته مهندسی کامپیوتر ، از آینده شغلی خوبی برخوردار بوده و دانشجویان پس از فارغ التحصیلی با فرصت‌های شغلی زیادی، مواجه خواهند شد؛ حتی در بسیاری از موارد دیده شده که دانشجویان این رشته قبل از فارغ التحصیلی نیز، مشغول به کار می‌شوند.
از جمله عناوین شغلی که مهندسان کامپیوتر گرایش نرم افزار می‌توانند در آن‌ها مشغول به کار شوند می‌توان به برنامه نویسی، مدیر پروژه نرم افزار، کارشناس کنترل پروژه، تحلیلگر و معمار نرم افزار، کارشناس هوش مصنوعی، مهندس نرم افزار و اپلیکیشن، کارشناس بانک اطلاعاتی، متخصص پشتیبانی و اسقرار نرم افزار و ... اشاره کرد.
مهندسان کامپیوتر گرایش سخت افزار نیز می‌توانند در مشاغلی تحت عنوان پشتیبان ماشین‌های اداری، کارشناس سانترال و تلفن، پشتیبان سخت افزار و تجهیزات کامپیوتری، نصاب آنتن دکل و لینک وایرلس و ... شروع به فعالیت کنند.
حال که با رشته مهندسی کامپیوتر و گرایش های آن بطور کامل آشنا شدیم، نوبت به معرفی رشته علوم کامپیوتر می رسد.
رشته علوم کامپیوتر (Computer Science) چیست؟
علوم کامپیوتر، رشته‌ای است که با هدف مطالعه نحوه محاسبات و یا به عبارت دقیق تر، دستیابی به یک روش حل مسئله در کوتاه‌ترین زمان ممکن با دقت بسیار بالا، ایجاد گردید. پایه این رشته، استدلال، منطق و ریاضیات است.
این رشته به عنوان یک پل ارتباطی موثر بین دانش کامپیوتر و ریاضیات، شناخته می‌شود.
از آنجایی که فناوری به سرعت در حال پیشرفت است، فارغ‌التحصیلان این رشته باید پیوسته در حال بروزرسانی اطلاعات و دانش خود باشند.
رشته علوم کامپیوتر چه گرایش‌هایی دارد؟
علوم کامپیوتر نیز مانند مهندسی کامپیوتر خود دارای چندین گرایش اصلی و فرعی است. گرایش‌های اصلی رشته علوم کامپیوتر عبارتند از:
- محاسبات علمی: در این گرایش، کاربرد ریاضیات در کامپیوتر به دانشجویان، آموزش داده می‌شود.
- نظریه الگوریتم‌ها: در رشته علوم کامپیوتر گرایش نظریه الگوریتم‌ها نیز راه‌های مختلف حل مسئله را بررسی می‌کنند.
- سخت افزار: این گرایش به معماری و به طور کلی، ساختار کامپیوتر، مرتبط می‌شود.
- سیستم‌های اطلاعاتی: در گرایش سیستم‌های اطلاعاتی نیز نحوه مدیریت پروژه‌های نرم افزاری و سیستم‌های اطلاعاتی، آموزش داده می‌شود.
گرایش‌های فرعی رشته علوم کامپیوتر نیز شامل رشته‌های هوش مصنوعی، بیوانفورماتیک، گرافیک کامپیوتری، توسعه بازی، شبکه‌سازی، رباتیک و ایمنی می‌باشد.
دروس علوم کامپیوتر
دروس علوم کامپیوتر نیز درست مانند دروس مهندسی کامپیوتر در گرایش‌های مختلف، دارای تفاوت ها و شباهت هایی هستند که در ادامه بطور جداگانه به هریک از آن ها پرداخته می شود.
دروس تخصصی و مهم رشته علوم کامپیوتر در دانشگاه
- مبانی کامپیوتر و برنامه نویسی
- آنالیز عددی
- برنامه سازی پیشرفته
- منطق ریاضی
- نظریه محاسبات
- ساختمان داده‌ها و الگوریتم‌ها
- مدارهای منطقی
- طراحی زبان‌های برنامه نویسی
- شبیه سازی سیستم‌های گستت
- نظریه زبان‌ها و اتوماتا
- هوش مصنوعی
بازار کار رشته علوم کامپیوتر
خوشبختانه فرصت‌های شغلی رشته علوم کامپیوتر نیز مانند مهندسی کامپیوتر زیاد است؛ به عبارت دیگر تنوع کاری زیادی پیش روی فارغ التحصیلان این رشته است که هر یک از افراد با توجه به سطح توانمندی و تخصصی که دارند، می‌توانند در سازمان‌های مختلف مشغول به کار شوند.
مهارت شغلی فارغ التحصیلان رشته علوم کامپیوتر چیست؟
فارغ التحصیلان رشته علوم کامپیوتر بسته به اینکه در چه گرایشی تحصیل کرده‌اند، مهارت‌های شغلی متفاوتی دارند که برخی از ان‌ها عبارت است از:
توسعه نرم افزار: افراد دارای چنین مهارت شغلی برای انواع پلتفرم‌ها، برنامه نرم افزاری، طراحی و تولید می‌کنند.
مدیریت پایگاه داده: افراد دارای این مهارت شغلی، قادر به تجزیه و تحلیل نیازهای کاربران هستند.
تحلیل سیستم‌های کامپیوتری: بعنوان یکی دیگر از مهارت های فارغ التحصیلان علوم کامپیوتر، فرد دارای این مهارت توانایی ارزیابی سیستم‌های داخل یک سازمان و ارائه راه حل‌های مورد نیاز برای افزایش کارایی آن‌ها را داراست.
مدیریت پروژه‌های نرم افزاری: افرادی که در جایگاه مدیر پروژه قرار می‌گیرند، باید فعالیت اعضای تیم برای تکمیل پروژه‌های مختلف را مدیریت کنند.
انتخاب بین رشته های مهندسی و علوم کامپیوتر
ما در این مطلب، سعی کردیم تفاوتها و شباهت‌های مهندسی کامپیوتر و علوم کامپیوتر را بررسی کرده و درباره آینده شغلی و دروس و گرایش های این دو رشته صحبت کنیم تا اگر به تحصیل در رشته‌های مربوط به کامپیوتر، علاقه مند هستید، بتوانید با شناخت کامل، رشته و گرایش کامپیوتری مناسب را برای خود انتخاب کنید. اکنون شما عزیزان می‌توانید سوالات و یا نظرات خود در این رابطه را با ما و سایر کاربران سایت به اشتراک بگذارید.
