تعریف اسکریپت
اسکریپت در برنامه نویسی کامپیوتر، برنامه یا دنباله‌ای از دستورالعمل‌ها است که به‌جای پردازشگر کامپیوتر توسط برنامه دیگری تفسیر یا اجرا میشود. اسکریپت ها برای کاربران قابل‌مشاهده نیستند؛ اما استفاده از اسکریپت ها باعث میشود تا کاربران مجبور نباشند مراحل پیچیده زیادی را برای رسیدن به نتایج خاصی در حین کار با یک وب‌سایت یا کامپیوتر طی کنند. درواقع زبان های اسکریپت نویسی، اجرای وظایفی را به عهده می‌گیرند که در صورت عدم استفاده از آنها، باید توسط کاربر انجام شوند.
“اسکریپت به برنامه یا دستورالعمل‌های نوشته شده با استفاده یک‌زبان اسکریپتی گفته میشود. اسکریپت‌ها برنامه‌های کوچکی هستند که توسط آنها می‌توان برخی وظایف تکراری یا طولانی را به طور خودکار انجام داد. “
کاربردهای اسکریپت
زمینه‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان با استفاده از اسکریپت ها به بسیاری از عملکردهای آنها دستیابی داشت. در ادامه برخی از آنها را می‌خوانیم:
- از اسکریپت ها در درجه اول برای خودکارسازی وظایف وب‌سایت‌ها استفاده میشود که می‌توان از آنها در سمت کاربر یا سمت سرور استفاده کرد.
- از اسکریپت ها در مدیریت سیستم استفاده میشود.
- اسکریپت ها می‌توانند در زمینه چندرسانه‌ای استفاده شوند و نقش مهمی در حوزه بازی‌سازی داشته باشند. از اسکریپت ها می‌توان به‌منظور پردازش اطلاعات یا ورودی‌هایی که کاربر، برای بررسی اعتبار آنها به سیستم ارائه میکند، استفاده کرد.برای مثال نام کاربری و رمز ورودی که توسط کاربر به سیستم داده میشود را می‌توان اعتبارسنجی کرد. ایجاد عناصر رابط کاربری گرافیکیرابط کاربری گرافیکی چیست؟
این صفحه عالی به معرفی رابط کاربری گرافیکی پرداخته و نحوه عملکرد رابط کاربری گرافیکی و بهترین زبان های برنامه نویسی برای رابط کاربری گرافیکی را معرفی کرده با استفاده از اسکریپت‌ها به‌راحتی امکان‌پذیر است. ویژگی‌های زبان های اسکریپت نویسی
زبان های اسکریپت نویسی از اهمیت زیادی برخوردار هستند. برخی از ویژگی‌هایی که باعث محبوبیت آنهاست عبارت‌اند از:
منبع‌باز بودن:
به این معنی است که کاربر می‌تواند کنترل کاملی به‌منظور مشاهده و ویرایش کدهای آنها داشته باشد.
یادگیری و استفاده آسان:
از ویژگی‌های بارز زبان های اسکریپت نویسی این است که یادگیری و کار با آنها بسیار آسان است و توسعه آنها نسبتاً سریع‌تر از یک برنامه واقعی است. زبان های اسکریپت نویسی برای مبتدیان نیز قابل‌دسترسی هستند و به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهند که به‌سرعت شروع به نوشتن اسکریپت های مفید کنند.
توسعه سریع:
زبان های اسکریپت در چرخه‌های نمونه‌سازی سریع و توسعه سرآمد هستند. نحو مختصر و کتابخانه‌های داخلی آنها به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا وظایف را با تعداد خطوط کد کمتری انجام دهند و زمان توسعه را کاهش دهند.
استقلال پلتفرم:
بسیاری از زبان های اسکریپت نویسی مستقل از پلتفرم هستند، به این معنی که اسکریپت‌های نوشته شده بر روی یک سیستم‌عامل می‌توانند بدون تغییر روی سایرین اجرا شوند. این ویژگی قابل‌حمل بودن آنها، قابلیت استفاده مجدد کد را افزایش می‌دهد و توسعه بین پلتفرمی را ساده میکند.
اجرای تفسیر شده:
زبان های اسکریپت نویسی مستقیماً از طریق مفسر اجرا می‌شوند، به این معنی که قبل از اجرای کد نیازی به کامپایل نیست که این امر روند توسعه و اشکال‌زدایی را سرعت می‌بخشد.
انتزاعیات سطح بالا:
زبان های اسکریپت نویسی اغلب انتزاعیات سطح بالایی را ارائه می‌دهند که کارهای پیچیده را ساده میکند و به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا به‌جای پرداختن به جزئیات سطح پایین، روی منطق تمرکز کنند.
قابلیت‌های یکپارچه سازی:
زبان های اسکریپت نویسی برای ادغام با سایر برنامه‌ها و سرویس‌ها، به لطف APIAPI چیست؟ همه چیز درباره api یا رابط برنامه نویسی کاربردی
این مقاله عالی بررسی کرده که API چیست و چه کاربردی دارد و چگونه می توان از api ها در برنامه های خود استفاده نمود. همچنین استاندارد api و کاربرد api بررسی شدههای آسان و قابلیت همکاری با پروتکل‌های مختلف، مناسب هستند.
انعطاف پذیری:
زبان های اسکریپت پویا هستند و معمولاً از ویژگی‌هایی مانند تایپ پویا و ارزیابی کد در زمان اجرا پشتیبانی می‌کنند و به توسعه‌دهندگان انعطاف‌پذیری و آزادی بیشتری برای آزمایش می‌دهند.
استفاده از زبان های اسکریپت نویسی مضرات زیادی ندارد. در زیر به برخی از معایب زبان های اسکریپت نویسی به‌طورکلی اشاره شده است:
- یکی از معایب این است که برخی از کسب‌وکارها نمی‌خواهند اسکریپت های آنها توسط همه مشاهده شود، بنابراین از اسکریپت های سمت سرور برای جلوگیری از افشای آنها برای عموم استفاده می‌کنند
- نصب یک برنامه تفسیر، ممکن است دشوار باشد.
- اسکریپت ها ممکن است گاهی کندتر از برنامه‌ها باشند.
انواع زبان های اسکریپت نویسی
زبان های اسکریپت نویسی به دو نوع دسته‌بندی می‌شوند:
زبان اسکریپت نویسی سمت سرور:
وب سرور جایی است که زبان های اسکریپت نویسی سمت سرور در آن اجرا می‌شوند. هنگامی که یک کاربر یک درخواست به HTTPپروتکل http چیست؟ Http مخفف چیست و چگونه کار میکند؟
در این مقاله عالی توضیح داده که پروتکل http چیست و چگونه کار میکند، سپس به توضیح پروتکل Https پرداخته و در نهایت به بررسی تفاوت http و https پرداخته است ارسال میکند، سرور با ارائه محتوا به آن درخواست، پاسخ می‌دهد. یکی از مزیت‌های مهم اسکریپت های سمت سرور این است که مانند اسکریپت های سمت کاربر، برای عموم قابل‌مشاهده نیستند. در زیر نمونه‌هایی از زبان‌های اسکریپت نویسی سمت سرور آورده شده است:
- PHP
- ASP.NET
- Node.jsNode js چیست؟ - نود جی اس چه کاربردی دارد؟ 0 تا 100 nodejs
این مقاله عالی به معرفی نود جی اس (Node js) پرداخته سپس بررسی کرده که Node.js چگونه کار می کند؟ همچنین کاربردها و مزایای nodejs را بیان کرده است - جاواجاوا چیست؟ تعریف، معنی و ویژگی های جاوا (java) از 0تا100جاوا یک زبان برنامه نویسی همه منظوره، مبتنی بر کلاس و شی گرا است که برای داشتن وابستگی های پیاده سازی کمتر طراحی شده است، زبان برنامه نویسی جاوا شبیه ++C است
- روبیزبان برنامه نویسی روبی ⚡️Ruby چیست+ویژگی ها و کاربردهااین مقاله عالی بررسی کرده زبان برنامه نویسی روبی (Ruby) چیست سپس ویژگی ها و کاربردهای زبان برنامه نویسی روبی و برنامه نویسی روبی در مقابل پایتون را بررسی کرده
- پرل
- پایتونزبان برنامه نویسی پایتون چیست؟ – نحوه شروع و دلایل محبوبیتزبان برنامه نویسی پایتون (Python) چیست؟ این مقاله عالی به بررسی دلایل محبوبیت پایتون، موارد استفاده از پایتون و نحوه شروع به برنامه نویسی پایتون پرداخته
زبان اسکریپت نویسی سمت کاربر:
این زبان در مرورگر وب کاربر اجرا میشود. اسکریپت های سمت کاربر این مزیت را دارند که تقاضای سرور را کاهش می‌دهند و به صفحات وب اجازه می‌دهند سریع‌تر بارگذاری شوند. در زیر نمونه‌هایی از زبان های برنامه نویسی سمت سرویس‌گیرنده آورده شده است:
- HTMLزبان html چیست؟ اچ تی ام ال (HTML) چیست و چه کاربردی دارد؟این مقاله عالی به معرفی زبان html پرداخته سپس موارد چون : html چه کاربردی دارد؟ فایل html چیست؟ بررسی مزایا و معایب HTML، پرکاربرد ترین تگ های HTML پرداخته
- CSS انواع مختلف CSS ⚡️ تعاریف، مزایا و معایب آن هااین مقاله عالی به معرفی انواع مختلف CSS و تعاریف، مزایا و معایب هر یک از CSS ها پرداخته همچنین روش های استایل دهی در CSS و CSS های خارجی و داخلی را معرفی کرده
- جاوا اسکریپتجاوا اسکریپت چیست؟ معرفی زبان برنامه نویسی java scriptزبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت چیست و چه کاربردی دارد؟ این صفحه عالی به بررسی مزایای JavaScript پرداخته و مبانی برنامه نویسی جاوا اسکریپت را آموزش داده
در مجموع می‌توان گفت: تنها تفاوت مهم بین این دو زبان این است که زبان اسکریپت نویسی سمت سرور به پردازش سرور نیاز دارد.
مقایسه زبان‌های اسکریپت نویسی و برنامه نویسی
بسیاری از افراد معمولاً از تفاوت میان زبان های اسکریپت نویسی و زبان های برنامه نویسی اطلاعی ندارند و از این اصطلاحات به‌جای یکدیگر استفاده می‌کنند. از هر دو زبان برای توسعه نرم‌افزارها استفاده میشود و می‌توان گفت همه زبان‌های اسکریپت نویسی به‌عنوان زبان برنامه نویسی استفاده می‌شوند؛ اما برعکس این موضوع درست نیست.
تفاوت اساسی میان این دو زبان این است که زبان های اسکریپت نویسی برخلاف زبان‌های برنامه نویسی کامپایل نمی‌شوند؛ بلکه تفسیر می‌شوند. برای مثال برنامه‌ای که به زبان برنامه نویسی C زبان برنامه نویسی C – مزایا و کاربرد زبان C – فرق C و ++C
این مقاله عالی ابتدا توضیح می‌دهد که زبان برنامه نویسی c چیست، سپس به بررسی مزایا و معایب زبان C ، کاربردهای زبان سی ، و تفاوت بین C و ++C می‌پردازد نوشته شده باشد باید قبل از اجرا کامپایل شود درحالی‌که برنامه‌ای که به زبان جاوا اسکریپت نوشته شده باشد، در زمان اجرا نیازی به کامپایل ندارد.
به‌طورکلی، برنامه‌های کامپایل شده بسیار سریع‌تر از برنامه‌های تفسیر شده اجرا می‌شوند. به این صورت که کامپایلر (Compiler)کامپایلر چیست و چگونه کار میکند و چرا از آن استفاده میشود؟
کامپایلر (Compiler) یک برنامه‌ی خاص برای ترجمه سورس کدهای (Source Code) یک زبان برنامه نویسی، به زبان ماشین یا بایت کد و یا یک زبان برنامه نویسی دیگر است ها فقط یکبار کد را می‌خوانند و آن را آنالیز می‌کنند سپس خطاهای موجود در کد را گزارش می‌کنند؛ اما مفسر با هر بار ملاقات عبارات کد، آنها را می‌خواند سپس تجزیه و تحلیلشان میکند و اگر خطایی وجود داشته باشد، همان جا متوقف میشود.
نکته دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد این است که به هنگام طبقه‌بندی یک‌زبان به‌عنوان زبان اسکریپت نویسی یا زبان برنامه نویسی، باید محیطی که در آن اجرا میشود را در نظر گرفت. دلیل اهمیت این موضوع این است که برای مثال یک مفسر به را زبان برنامه نویسی C طراحی کنیم که از آن به‌عنوان یک‌زبان اسکریپت استفاده کنیم و همچنین می‌توانیم یک کامپایلر برای جاوا اسکریپت طراحی کنیم و از آن به‌عنوان یک‌زبان غیر اسکریپتی (زبان کامپایل شده) استفاده کنیم.
| زبان های اسکریپت نویسی | زبان های برنامه نویسی |
|---|---|
| زبان اسکریپت نویسی نوعی زبان برنامه نویسی است که برای خودکار کردن اجرای عملیات در یک محیط زمان اجرا استفاده میشود. | زبان برنامه نویسی نوعی زبان کامپیوتری است که از مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها برای برقراری ارتباط با کامپیوترها تشکیل شده است. |
| بیشتر زبان‌های اسکریپت نویسی زبان‌های تفسیری هستند. آنها باید هر بار که برنامه اجرا میشود تجزیه، تفسیر و اجرا شوند. | اکثر زبان‌های برنامه نویسی کامپایل می‌شوند. |
| اجرای یک اسکریپت زمان کمتری می‌برد؛ زیرا اسکریپت‌ها معمولاً کوتاه هستند. | اجرای یک برنامه از زمان کامپایل شدن آنها زمان بیشتری می‌برد. |
| یک‌زبان برنامه نویسی در داخل یک برنامه والد اجرا میشود. | یک‌زبان برنامه نویسی به طور مستقل اجرا میشود. |
| یک‌زبان برنامه نویسی معمولاً برای انجام یک کار به خطوط کمتری نسبت به یک‌زبان برنامه نویسی نیاز دارد. | یک‌زبان برنامه نویسی معمولاً برای انجام یک کار خاص به خطوط کد زیادی نیاز دارد. |
| زبان های اسکریپت معمولاً هزینه نگهداری کمی دارند. | زبان های برنامه نویسی هزینه‌های نگهداری بالایی دارند. |
| زبان های اسکریپت به میزبان نیاز دارند. | زبان های برنامه نویسی خود قابل‌اجرا هستند. |
جمع‌بندی
همان‌طور که گفتیم اسکریپت ها برنامه‌های کوچکی هستند که با استفاده از آنها می‌توان بسیاری از وظایف تکراری مربوط به صفحات وب که کاربر (اپراتور انسانی) باید آنها را انجام دهد را به طور خودکار انجام داد. استفاده از زبان اسکریپت نویسی، جذابیت بصری سایت‌های آنلاین را افزایش می‌دهد. از زبان های برنامه نویسی برای توسعه برنامه‌ها و نرم‌افزارها از ابتدا استفاده میشود؛ اما از زبان های اسکریپت نویسی برای گنجاندن قابلیت‌های اضافی در برنامه استفاده می‌شوند. تقاضای روبه‌رشد برای صفحات وب و برنامه‌های پویا، تقاضا برای زبان های برنامه نویسی را تشدید کرده است و نیاز به ساختارهای برنامه نویسی سنتی برای ساخت محصولات نرم‌افزاری پیچیده هرگز از بین نخواهد رفت.
زبان های اسکریپت نویسی ساختارهای زیبایی هستند که بر پایه زبان‌های برنامه نویسی هستند. هر دو زبان مجموعه‌ای از مزایا و معایب خاص خود را دارند و به‌منظور تکمیل یکدیگر هستند. در این مقاله به تعریف اسکریپت و کاربردها و اهمیت استفاده از آن پرداختیم و در ادامه، تفاوت میان زبان های اسکریپت نویسی و برنامه نویسی را بررسی کردیم. امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
آیا اسکریپت نویسی سخت‌تر از برنامه نویسی است؟
به‌طورکلی یادگیری اسکریپت نویسی آسان‌تر از یادگیری برنامه نویسی است؛ زیرا زبان های اسکریپت نویسی معمولاً قوانین نحوی کمتری دارند.
کاربرد اسکریپت چیست؟
از اسکریپت برای خودکارسازی وظایف وب‌سایت‌ها و برنامه‌های کاربردی وب و همچنین استخراج اطلاعات از مجموعه‌داده‌ها استفاده میشود. برنامه نویسان کامپیوتر، توسعه‌دهندگان نرم‌افزار و توسعه‌دهندگان بک‌اند و فرانت‌اند از مهارت‌های اسکریپت نویسی در حوزه کاری خود استفاده می‌کنند.
زبان‌های اسکریپت نویسی و زبان‌های برنامه نویسی چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟
زبان برنامه نویسی نوعی زبان کامپیوتری است که از مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها برای برقراری ارتباط با کامپیوترها تشکیل شده است. زبان‌های برنامه نویسی کامپایل می‌شوند و از آن برای ایجاد یک برنامه یا نرم‌افزار جدید از ابتدا استفاده میشود. یک‌زبان برنامه نویسی معمولاً برای انجام یک کار خاص به خطوط کد زیادی نیاز دارد و هزینه‌های نگهداری بالایی دارند. در مقابل، زبان های اسکریپت نویسی نوعی زبان برنامه نویسی هستند که برای خودکار کردن اجرای عملیات در یک محیط در زمان اجرا استفاده می‌شوند. بیشتر زبان‌های اسکریپت نویسی زبان‌های تفسیری هستند و اجرای یک اسکریپت زمان کمتری می‌برد؛ زیرا اسکریپت‌ها معمولاً کوتاه هستند. از اسکریپت‌ها برای بهبود یک برنامه موجود یا خودکار کردن یک کار خاص استفاده میشود.
انواع زبان‌های اسکریپت‌نویسی چیست؟
زبان های اسکریپت نویسی به دودسته تقسیم می‌شوند: 1.زبان های اسکریپت نویسی سمت سرور مانند: زبان پایتون، روبی، جاوا و... - 2.زبان های اسکریپت نویسی سمت کاربر مانند: HTML، CSS و جاوا اسکریپت
