شبکه های کامپیوتری؛ آموزش جامع درس شبکه های کامپیوتری

ویدیو درس شبکه‌های کامپیوتری

320,000 تومان

رامین رضوی

۶۰ ساعت مشاهده و ثبت نام

ویدیو نکته و تست شبکه های کامپیوتری

310,000 تومان

رامین رضوی

۳۶ ساعت مشاهده و ثبت نام

در هر ثانیه میلیاردها داده در قالب کدهای رمزنگاری شده در حال حرکت روی مسیرهای مشخصی که به مقاصد مختلف ختم می شود هستند. وظیفه نقل و انتقال این داده ها بر عهده شبکه های کامپیوتری یا Computer Networks است.

شبکه‌ های کامپیوتری می توانند حاصل اتصال کامپیوترها و اجزای آن ها یا دیگر اشیای الکتریکی باشند.

وظیفه بررسی اجزای سازنده  شبکه های کامپیوتری و لایه‌های آن بر عهده علمی تحت همین عنوان است. در این مطلب قصد داریم به آموزش درس شبکه های کامپیوتری بعنوان یکی از مهمترین دروس رشته کامپیوتر پرداخته، با انواع، کاربردها و ساختار لایه ای شبکه های کامپیوتری بیشتر آشنا شویم و نیز به بررسی استانداردها و پروتکل های گوناگون هر لایه بپردازیم.

تمرکز اصلی درس شبکه های کامپیوتری روی مبحث اینترنت است،بدون تردید اینترنت امروزی، با صدها میلیون کامپیوتر، لینک های مخابراتی و سوئیچ هایی که آنها را بهم متصل کرده، با میلیارها کاربری که با وسایل مختلف (لپ تاپ ها، تبلت‌ها و گوشی‌های هوشمند) به آن وصل می‌شوند تشکیل شبکه ای بسیار عظیم از کامپیوترها و اشیا متصل به آن را تشکیل می‌دهند که به جرأت می توان گفت بزرگترین سیستم مهندسی ساخت دست بشر در تمام طول تاریخ است.

در انتهای مطلب بخشی قرار داده شده تا کاربران عزیز بتوانند نظرات خود را با تیم کنکور کامپیوتر در میان بگذارند و کارشناسان ما در کوتاهترین زمان ممکنه پاسخگوی سوالات و نظرات شما خواهند بود.

نحوه اتصال شبکه کامپیوتر، لپ تاپ و گوشی های هوشمند به اینترنت از طریق مودم و روترها

شبکه سیستم های کامپیوتری چیست و چه کاربردهایی دارد؟

شبکه های کامپیوتری به دستگاه های محاسباتی متصل به هم اطلاق می شود که می توانند داده ها را مبادله کنند و منابع را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. این دستگاه ها برای انتقال اطلاعات از طریق فناوری های فیزیکی یا بدون سیم و از قوانینی به نام پروتکل های ارتباطی استفاده می کنند.

به بیان دیگر شبکه های کامپیوتری مجموعه ای از کامپیوترها هستند که با اهداف زیر به یکدیگر متصل شده اند:

• به اشتراک گذاشتن انواع فایل ها، اسناد، صوت و تصویر و ...
• در دسترس قرار دادن و اشتراک گذاری انواع برنامه ها و سیستم های عامل
• برقراری ارتباط بین کامپیوترها از طریق مدیا، پیام رسان ها، ایمیل و دیگر روش ها
• دادن امکان به کاربران برای دسترسی سریع و راحت به اطلاعات و حفظ آن ها

در دنیای امروز شبکه های کامپیوتری در بسیاری از جنبه‌های زندگی انسان کاربرد پیدا کرده است. یکی از بارزترین کاربردهای شبکه های کامپیوتری، در شبکه جهانی اینترنت دیده می‌شود، شبکه جهانی اینترنت و سرویس های آن نقش بزرگی در پیشرفت زندگی انسان‌ها داشته است. اینترنت نحوه کسب و کار و نیز نحوه گذراندن اوقات فراغت ما را تحت تاثیر قرار داده است. به خاطر آورید که اخیرا چه استفاده‌هایی از اینترنت کرده‌اید. احتمالا یک پست الکترونیکی برای یک شرکت یا استاد راهنمای دانشگاه‌ تان ارسال کرده اید، یا قبض آب یا برق یا تلفن خود را پرداخته اید، روزنامه شهر دوردستی را خوانده‌اید و یا برنامه فیلم‌های سینمایی که قرار است در ماه آینده اکران شوند را رویت کرده‌اید،ممکن است درباره یک موضوع پزشکی تحقیق کرده باشید، اتاقی را در هتلی رزرو کرده باشید یا با دوستی از طریق اینترنت صحبت صوتی یا تصویری کرده باشید، یا حتی خانه یا اتومبیل خریده باشید، همه این کارها را به کمک اینترنت انجام داده‌اید.

از دیگر کاربردهای ملموس شبکه های کامپیوتری در زندگی روزمره نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• انجام بازی‌های اینترنتی تحت شبکه
• استفاده از شبکه‌های درون سازمانی در ادارات برای انجام امور نامه نگاری، بایگانی پرونده ها و اطلاعات و ارائه سرویس اطلاع رسانی به مراجعه کنندگان
• رزرو و فروش اینترنتی بلیط پروازهای داخلی و خارجی و همچنین فروش بلیط قطار و اتوبوس
• بایگانی و ثبت اطلاعات بیماران در بیمارستان‌ها تا در همه شهرها و کشورها قابل دسترس باشد
• کنترل دستگاه‌های کارخانجات در مراکز صنعتی از طریق شبکه برای افزایش بهره وری

مهندسی شبکه های کامپیوتری چیست؟

حال که با مفهوم شبکه های کامپیوتری بطور کامل آشنا شدید، بد نیست بدانید که این مبحث بسیار گسترده است و حتی شغلی تحت عنوان مهندس شبکه های کامپیوتری نیز در زمره مشاغل حوزه مهندسی کامپیوتر وجود دارد. در تعریف این شغل می توان گفت:

مهندس شبکه بعنوان یک متخصص تکنولوژی، باید کار با سخت افزارها و نرم افزارهای شبکه را بلد باشد و یک یا بخشی از مهارت‌های لازم برای پیاده سازی، راه‌اندازی، مدیریت، نگهداری، بهینه سازی، عیب یابی، اتصال شبکه‌ها را داشته باشد، همچنین این شخص باید توانایی گسترش شبکه های کامپیوتری، سرویس و بروزرسانی سخت افزارها و نرم افزارهای لازم و همین طور بکارگیری فناوری‌های جدید را داشته باشد، وی همچنین مسئول تأمین امنیت شبکه های کامپیوتری مورد استفاده کاربران است. متخصص شبکه می‌تواند عضوی از تیم آی تی باشد که بر عملکرد شبکه و روند پیاده سازی و اجرای آن شبکه نیز نظارت داشته باشد.

تاریخچه پیدایش شبکه های کامپیوتری

تاریخچه شبکه های کامپیوتری و اینترنت امروزی به سال های ابتدایی دهه 1960 میلادی باز می‌گردد، زمانی که شبکه های تلفن نقش غالب را در شبکه های ارتباطی دنیا داشت. شبکه تلفن برای انتقال اطلاعات از فرستنده به گیرنده از سوئیچینگ مدار (Circuit Switching) استفاده می‌کند که با توجه به ثابت بودن نرخ انتقال صدا بین فرستنده و گیرنده تلفنی، روش سوئیچینگ مدار رهیافت مناسبی برای شبکه های تلفنی بود. در شبکه سوئیچینگ مدار در تمام مدتی که یک نشست ارتباطی بین دو سیستم انتهایی برقرار است، منابعی که در طول مسیر برای برقرار نگه داشتن این ارتباط نیاز است از جمله بافرها و پهنای باند لینک‌های مخابراطی بطور اختصاصی برای آنها کنار گذاشته می‌شود (برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شبکه سوئیچینگ مدار فیلم ... را تماشا کنید)، در روش سوئیچینگ مدار برای هر نشست ارتباطی بین دو سیستم انتهایی به میزان حداکثر پهنا باندی که آن نشست نیاز دارد منابع رزرو می‌شود در نتیجه روش Circuit Switching مناسب هاست هایی است که ترافیک شون CBR(Constant Bit Rate) است، در ترافیک CBR نرخ بیت تولیدی توسط فرستنده در طول زمان ثابت است مانند استریم صدا یا ویدیو.

با توجه به اهمیت روزافزون کامپیوترها در اوایل دهه 1960 و ظهور کامپیوترهای تقسیم زمانی (timeshared computers) طبیعی بود که ایده متصل کردن کامپیوترها به یکدیگر و به اشتراک گذاشتن آنها بین کاربران مناطق جغرافیایی مختلف مطرح شود.
سه گروه پژوهشی مختلف بدون اطلاع از کار یکدیگر، تلاش برای ابداع سوئیچینگ بسته (Packet Switching) را بعنوان گزینه‌ای کارامدتر و مستحکم تر (Robust) از سوئیچینگ مدار آغاز کردند. اولین کار چاپ شده در زمینه تکنیک های سوئیچینگ بسته متعلق به لیونارد کلین راک بود (Leonard Kleinrock) که در آن زمان تازه از MIT فازغ التحصیل شده بود، مقاله کلین راک با استفاده از نظریه صف کارایی بالای روش سوئیچینگ بسته برای زمانی که ترافیک کاربرانی که از شبکه استفاده می‌کنند بصورت فورانی باشد را به زیبایی نشان می‌داد. در سال 1964 در موسسه راند (Rand Institute)، پاول بارن (Paul Baran)، پژوهش روی کاربرد سوئیچینگ بسته برای مخابره امن صدا در شبکه های نظامی را شروع کرد، در همان سال در آزمایشگاه ملی فیزیک انگلستان (NPL= National Physical Laboratory)، دونالد دیویس (Donald Davies) و راجر اسکانتلبری (Roger Scantlebury) نیز سخت مشغول توسعه ایده های خود در زمینه سوئیچینگ بسته بودند.
قبل از اینکه ادامه تاریخچه شبکه های کامپیوتری را مطالعه کنید، شاید برای خیلی از شما سوال پیش آمده باشد که اصلا سوئئچینگ مداری و سوئیچینگ بسته‌ای به چه معناست، برای آشنا شدن با این مفاهیم حتما فیلم بخش سوم جلسه اول که در پایین این صفحه قرار گرفته است را تماشا کنید
کارهایی که در MIT، راند و NPL انجام شد، شالوده اینترنت امروزی را بنا کرد. اما اینترنت یک تاریخچه طولانی دیگر نیز دارد که به دهه 1960 میلادی بر می‌گردد، در این سال ها دو نفر از همکاران کلین راک به نام های لیک لیدر (Licklider) و لاورنس رابرتز (Lawrence Roberts) به موسسه طرح‌های پژوهشی پیشرفته ایالات متحده آمریکا (ARPA= Advanced Research Projects Agency) ملحق شدند تا برنامه کامپیوتری آن را رهبری کنند. DARPA این سوال را مطرح کرد که آیا می‌شود که ما یک شبکه ای داشته باشیم که مبنای ارتباط درون اش Circuit Switching نباشد؟ پاسخ به این پرسش مجموعه ای از پژوهش‌ها را به دنیال داشت که منجر به ایجاد شبکه ای جدید شد.
در سال 1967 در یک نشست مربوط به انجمن تجهیزات کامپیوتری (ACM=Association For Computing Machinery) آرپا ایده‌های خود درباره تحقق آرپانت به عنوان شبکه کوچکی از کامپیوترهای متصل به هم را مطرح کرد، در این نشست رابرتز طرح کلی آرپانت (ARPAnet) را که اولین شبکه کامپیوتری سوئیچینگ بسته و جد اینترنت امروزی است را منتشر کرد. ایده این بود که هر کامپیوتری (هر هاستی) که الزاما نیاز نیست از تولیدات سازنده واحدی باشد به یک کامپیوتر واسط به نام IMP (Interface Message Processor) متصل شود و سپس IMP ها به یکدیگر متصل گردند. هر IMP می‌بایست با سایر IMPها و نیز با کامپیوتری که به آن متصل است به مخابره دیتا بپردازد
در روز کارگر سال 1969، اولین سوئیچ بسته (همان IMP) در دانشگاه UCLA (دانشگاه کالیفرنیا واحد لس آنجلس) نصب شد و کمی بعد سه سوئیچ بسته دیگر نیز در موسسه پژوهشی استنفورد و دانشگاه UCSB (دانشگاه کالیفرنیا واحد سانتاباربارا) و دانشگاه یوتا نصب شدند،  4 سوپر کامپیوتر در این دانشگاه ها از طریق این سوئیچ‌های بسته (IMP ها) به هم متصل شدند و یک شبکه را ساختند، نرم افزاری به نام پروتکل کنترل شبکه (network Control protocol =NCP) مخابره بین این کامپیوترها را امکان پذیر می‌کرد
وقتی اینترنت در اواخر 1969 به وجود آمد، فقط همین چهار گرده وجود داشت، کلین راک تعریف می‌کند که دسترسی راه دور از UCLA به موسسه پژوهشی استنفورد اولین استفاده از شبکه آرپانت بود. تا سال 1972 تعداد گره های شبکه آرپانت به حدود 15 رسید و در این سال برای اولین بار توسط رابرت کان (Robert Kahn) معرفی شد. در این سال همچنین اولین پروتکل میزبان به میزان بین سیستم های انتهایی آرپانت به نام پروتکل کنترل شبکه (NCP) ایجاد شد که با وجود آن امکان نوشتن برنامه های کاربردی شبکه مهیا شد، همچنین ری تاملینسون (Ray Tomlinson) در همین سال اولین برنامه ایمیل را نوشت.
ایجاد شبکه های خصوصی زیاد و سپس ارتباط بین اینها
در نیمه اول دهه 1970 شبکه های سوئیچینگ بسته ای مستقل زیادی متولد شدند، بعنوان مثال می‌توان به شبکه های زیر اشاره کرد:
الوها نت (ALOHANet) : شبکه ای مبتنی بر امواج مایکرو ویو که دانشگاه های جزایر هاوایی را به یکدیگر متصل می‌کرد.
سیکلادس (Cyclades) : یک شبکه سوئیچینگ بسته فرانسوی به رهبری لویی پوزی
تایمنت (Tymnet) : یک شبکه تقسیم زمانی (Time-sharing networks)
در سال 1972 و به مرور زمان این موضوع مطرح شد که خوب است همه این شبکه ها بهم متصل شوند بطوریکه یک کامپیوتر متصل به یک شبکه بتواند با کامپیوتر متصل به شبکه دیگری به مخابره دیتا بپردازد، برای این کار باید مسائل زیادی از قبیل بسته های دیتا با سایزهای مختلف در هر شبکه، انواع رابط‌های مختلف در هر شبکه، نرخ‌های مختلف انتقال اطلاعات در هر شبکه و قابلیت‌های اطمینان متفاوتی که مورد نیاز بودند را حل کنند. ایجاد یک معماری فراگیر برای متصل کردن این شبکه ها و در واقع ایجاد شبکه‌ی شبکه ها (network of networks) تحت حمایت دارپا و توسط وینتون سرف (Vinton Cerf) و رابرت کان (Robert Kahn) صورت گرفت، همچنین سرف و کان ایده استفاده از وسیله‌ای به نام Gateway را مطرح کردند که به صورت سخت افزار واسط برای انتقال دیتا از یک شبکه به شبکه دیگر به کار گرفته شود، در آن زمان اصطلاح اینترنت برای توصیف این کار ابداع شد.
در سال 1973 سرف و کان مقاله ای نوشتند که آن مقاله به پروتوکلی اشاره می‌کرد که می‌توانست تحویل end-to-end داده را فراهم کند. این پروتکل نسخه جدیدی از NCP بود که به آن پروتکل کنترل انتقال (TCP:Transmission Control Protocol) گفته می‌شد و شامل مفاهیمی از قبیل کپسولبندی، دیتاگرام و عملیات مربوط به Gateway ها می‌شد، ویرایش های اولیه TCP تحویل قابل اطمینان و مرتب داده ها از طریق ارسال مجدد سیستم انتهایی که در TCP امروزی نیز وجود دارد را انجام می‌دادند و همزمان کار هدایت بسته که امروزه توسط IP انجام می‌شود را نیز انجام می‌داد. کمی بعد از آن مسئولین تصمیم گرفتند که TCP را به دو پروتکل تفکیک کنند : TCP و IP
IP وظیفه مسیردهی بسته ها را به عهده داشت در حالی که TCP به عملیات سطوح بالاتر مانند سگمنت سازی، مونتاژ مجدد و آشکارسازی خطا می‌پرداخت. این پروتکل شبکه بندی TCP/IP نام گرفت.
در همان سال ها اهمیت وجود یک سرویس انتها به انتها غیر قابل اطمینان و بدون کنترل جریان برای کابردهایی مانند انتقال صدای دیجیتال منجر به ایجاد پروتکلی دیگری به نام UDP شد.
دهه 1980 دوره ای برای رشد غول آسای آرپانت بود، تا اواخر دهه 1980 حدود 100000 (صد هزار) هاست‌ به آرپانت متصل شده بودند که باعث شده بود شباهت بیشتری به اینترنت امروزی داشته باشد.
در سال 1981، UC Berkeley تحت قراردادی با DARPA سیستم عامل Unix را چنان اصلاح کرد که TCP/IP را نیز در بر بگیرد، در آن زمان سیستم عامل غالب دنیا کامپیوترها Unix بود، بنابراین روی هر کامپیوتری که سیستم عامل Unix نصب می‌شد، پروتکل استک TCP/IP هم وجود داشت. ادغام یک نرم افزار شبکه (پروتکل استک TCP/IP) در یک سیستم عامل متداول تاثیر بسیاری در همه‌گیر شدن شبکه داشت
در اول ژانوبه 1983 معماری TCP/IP رسما به عنوان پروتکل استاندارد جدید آرپانت معرفی شد و کار خود را شروع کرد، گذار از پروتکل کنترل شبکه (network Control protocol =NCP) به پروتکل TCP/IP یک نقطه عطف تاریخی بود. کسانی که می‌خواستند به کمک اینترنت جهانی به کامپیوتری در شبکه دیگری دسترسی پیدا کنند می‌بایست TCP/IP را روی کامپیوترشان می‌داشتند.
دهه 1990 رویداد مهمی رخ داد که باعث ادامه تکامل اینترنت و تجاری شدن آن شد، ورود برنامه کاربردی تارنمای جهان گستر (World Wide Web = WWW) یا همان وب پای اینترنت را به خانه ها و شرکت های تجاری سراسر عالم باز کرد، وب سکویی شد برای خلق و انتشار صدها برنامه کاربردی جدید که امروزه اینترنت را بدون آنها نمی‌توان تصور کرد، برنامه هایی مانند موتورهای جستجویی نظیر گوگل، سایت های فروش کالاهای اینترنتی مانند آمازون و ebay، شبکه های اجتماعی نظیر فیسبوک، اینستاگرام، تلگرام و توئیتر

یکی از اولین سوئیچ های بسته که در دانشگاه یوتا نصب شد

اینترنت به زبان ساده

اینترنت امروزی یک ساختار طبقاتی ساده نیست. اینترنت امروزی از تعداد زیادی شبکه های گسترده و محلی ساخته شده است که توسط وسایل متصل کننده به یکدیگر متصل شده اند. امروزه اکثر کاربرانی که می‌خواهند به اینترنت متصل شوند از خدمات سرویس دهندگان اینترنت یا همان ISP ها (Internet Service Provider) استفاده می‌کنند. ISP های بین‌المللی، ملی، ناحیه ای و محلی، سرویس اتصال به اینترنت را مهیا می‌کنند، اینترنت امروزی توسط شرکت‌های خصوصی و نه دولتی خدمات خود را ارائه می‌دهند. شکل زیر یک شمای کلی از اینترنت را نشان می‌دهد.

نمایی از اینترنت امروز؛ هر ISP به شبکه مشخصی از دیوایس ها سرویس اینترنت ارائه می دهد

تعریف اینترنت از زبان استاد رضوی

سلسله مراتب ISP‌ ها

• Access ISP or Local ISP : سیستم های انتهایی (کامپیوترهای شخصی، سرویس دهنده‌های وب و سرویس دهنده های ایمیل و ...) از طریق ISP های دسترسی یا همان ISP های محلی به اینترنت متصل می‌شوند، این اتصال می‌تواند بصورت سیمی یا بی‌سیم باشد. توجه کنید که ISP دسترسی حتما یک شرکت تلفن نیست، دانشگاه ها، سازمان‌ها و موسسات بزرگ نیز می‌توانند در نقش ISP دسترسی ظاهر شده و دسترسی به اینترنت را به کارکنان شان ارایه کنند. ISP های دسترسی می‌توانند بصورت مسقیم به ISP های منقطه‌ای (Regional ISP) یا ISP‌های رده‌ی-1 (Tier-1 ISP) وصل شوند
• Regional ISP : در هر منطقه از دنیا یک ISP منطقه ای (ناحیه‌ای) وجود دارد که ISP های دسترسی آن منطقه به این ISP متصل می‌شوند
• Tier-1 ISP‌: آی اس پی های رده‌ی 1 در سطح فوقانی سلسله مراتب ISP ها قرار گرفته اند. هر ISP منطقه‌ای به یک یا چند ISP رده 1 متصل می‌شوند، خود ISPهای رده 1 نیز به یکدیگر متصل می‌شوند. حدود 12 ISP رده 1 در سراسر دنیا وجود دارد که از میان اینها می‌توان به AT&T, Verizon, Sprint, NTT, Singtel, PCCW, Telstra, Deutsche Telekom و British TelecomSprint اشاره کرد، برای مشاهده لیست ISP های رده 1 می‌توانید به صفحه زیر مراجعه کنید:

                https://en.wikipedia.org/wiki/Tier_1_network

سلسله مراتب اتصال ISP های محلی به ISP های بالادستی و در نهایت اتصال به اینترنت جهانی

توضیحات تکمیلی سلسله مراتب ISP ها با بیان استاد رضوی

مزایای شبکه های کامپیوتری

مزایای اتصال کامپیوتر‌ها و اجزا آن و بسیاری از اشیا الکتریکی است و ایجاد شبکه های کامپیوتری چیست؟

1. سهولت انتقال داده : انتقال داده بین کامپیوترهای متصل به شبکه بسیار ساده تر و سریع تر از ذخیره اطلاعات روی یک CD و انتقال آن توسط اشخاص با وسایل نقلیه است
2. اشتراک منابع : منابع نرم افزاری مانند فایل ها و منابع سخت افزاری مانند پرینترها می‌توانند روی یک یا چند کامپیوتر قرار گرفته و به اشتراک گذاشته شوند بطوریکه دیگر کامپیوترهای درون شبکه بتوانند از آن منابع استفاده کنند.
3. صرفه جویی در هزینه ها : اشتراک منابع می‌تواند باعث صرفه جویی در هزینه ها شود. بعنوان مثال اشتراک یک منبع سخت افزاری مانند پرینتر بین کامپیوترهای درون شبکه یک شرکت می‌تواند نیاز به یک پرینتر برای هر کامپیوتر آن شرکت را بر طرف کند
4. افزایش قابلیت اعتماد : قرار دادن چندین نسخه یکسان از یک نرم افزار یا فایل مهم روی چندین کامپیوتر دروس شبکه و به اشتراک گذاشتن آن بین کامپیوترهای دروس شبکه موجب افزایش قابلیت اطمینان می‌شود، زیرا با خرابی یک نسخه یا خرابی یک کامپیوتر شامل آن نسخه نرم افزار، کامپیوترهای دیگر می‌توانند از دیگر نسخه‌های سالم و موجود استفاده کنند
5. افزایش سرعت : می‌توان برنامه های به صورت توزیع شده و با قابلیت اجرا روی چندین کامپیوتر نوشت و با توزیع برنامه روی چندین کامپیوتر درون شبکه و اجرای همزمان برنامه ها توسط کامپیوترها از قابلیت پردازش موازی چندین کامپیوتر استفاده کرد.
6. سرگرم کردن انسان‌ها : بازی کردن از طریق شبکه‌ها، گوش دادن به موزیک، تماشای فیلم، درس خواندن از طریق کلاس های آنلاین، خواندن مقالات آموزشی از دیگر مزایای شبکه های کامپیوتری است
7. ایجاد ارتباط بین کاربران : کاربران می‌توانند از طریق سرویس های شبکه نظیر Email و شبکه های اجتماعی نظیر فیسبوک، توئیتر، اینستاگرام و ... با یکدیگر ارتباط برقرار کنند

روش های دسته بندی شبکه های کامپیوتری

از منظرهای متفاوتی می‌توان شبکه های کامپیوتری را دسته بندی کرد

1. توپولوژی یا همبندی
2. تکنولوژی انتقال
3. گستردگی جفرافیایی

در ادامه هر یک از این دسته بندی ها را شرح میدهیم

انواع توپولوژی شبکه

همان طور که گفتیم شبکه به معنی اتصال چندین هاست (ایستگاه) به یکدیگر از طریق رسانه انتقال است، اکنون سوالی که مطرح می‌شود این است که به چه اشکال یا روش‌هایی می‌توان ایستگاه ها را به هم متصل نمود، حال چگونگی اتصال واقعی هاست ها به یکدیگر توسط رسانه انتقال یا کانال را توپولوژی می‌گویند، به عبارت دیگر توپولوژی ساختار یک شبکه را بیان می‌کند

توپولوژی به 2 دسته کلی point to point یا نقطه به نقطه و Broadcast یا پخشی تقسیم می‌شود

Point To Point : بین هاست های مختلف مسیرهای متفاوتی وجود دارد، بر خلاف شبکه های پخشی که فقط یک کانال (یک مسیر) بین همه هاست ها وجود دارد

انواع توپولوژی های از نوع نقطه به نقطه :

1. درخت (Tree)
2. حلقه (Ring)
3. ستاره (Star)
4. مش کامل (Full Mesh)
5. گراف نامنظم (Irregular Graph)

Broadcast : وقتی سیگنالی منتشر می‌شود همه می‌توانند آن را ببینند ولی فقط گیرنده آن سیگنال را نگه می‌دارد و بقیه گیرنده ها آن سیگنال (داده) را دور می‌اندازند

1. ماهواره
2. باس (Bus)
3. Token Ring

انواع توپولوژی شبکه های کامپیوتری

تکنولوژی های انتقال

بر اساس اینکه آدرس مقصد یک بسته چه کسی یا کسانی می‌تواند باشد 3 تکنولوژی انتقال داریم

1. Unicast یا تک پخشی : داده به یک مقصد مشخص ارسال می‌رسد
2. Multicast یا چند پخشی : داده به یک گروهی از مقصدهای مشخص ارسال می‌شود
3. Broadcast یا همه پخشی : داده به تمامی افراد درون شبکه می‌رسد، مانند رادیو و تلویزیون

از نظر حوزه جغرافیایی تحت پوشش یا همان گستردگی جفرافیایی

1. شبکه‌های شخصی PAN (Personal Area Network): شبکه‌ای از اتصال بی‌سیم اجزا یک کامپیوتر مانند موس، صفحه کلید، پرینتر و ... به کامپیوتر را PAN می‌نامند
2. شبکه‌های محلی LAN (Local Area Network): شبکه‌های LAN در فواصل جغرافیایی کم نظیر اتاق، یک ساختمان یا چندین مجتمع ساختمانی کنار هم ایجاد می‌شود و مالکیت خصوصی دارند. در این نوع شبکه‌ها تعداد کامپیوتر‌ها کم، هزینه ایجاد شبکه پایین، مدیریت شبکه ساده و به تجهیزات سخت افزاری کمی نیاز دارند. به دلیل گستردگی جغرافیایی کم در این نوع شبکه‌ها نرخ ارسال اطلاعات بالا و نرخ خطا ارسال داده کم است
3. شبکه‌های شهری MAN (Metropolitan Area Network): شبکه‌هایی که گسترگی جغرافیایی در حد یک شهر دارند.
4. شبکه‌های گسترده WAN (Wide Area Network): شبکه‌های WAN از اتصال شبکه‌های LAN به یکدیگر ایجاد می‌شوند و از نظر گستردگی جغرافیایی وسیع و در حد یک کشور و یا قاره هستند و مالکیت خصوصی ندارند (به جز Intranet‌ها که شبکه‌هایی هستند که از پروتکل‌ها و برنامه‌های کاربردی اینترنت استفاده می‌کنند و توسط یک کمپانی برای هدف خاصی ایجاد می‌شوند). در شبکه‌های WAN تعداد کامپیوترها زیاد، هزینه ایجاد بالا، مدیریت شبکه پیچیده و به تجهیزات بیشتری نسبت به LAN نیاز است
5. شبکه‌های سراسری GAN (Global Area Network):شبکه‌ای که کامپیوترها و اجزای کامپیوتری سراسر زمین را به یکدیگر مرتبط می‌کند. اینترنت نوعی GAN است. شبکه‌های WAN می‌توانند گستردگی جغرافیایی در حد یک شهر بزرگ، یک کشور و یا یک قاره داشته باشند ولی GAN گستردگی در حد کره زمین دارد

انواع شبکه سیستم های کامپیوتری از نظر گستره جغرافیایی

اتصال شبکه های محلی، گسترده و کلان شهری به یکدیگر و به اینترنت جهانی

ساختار لایه‌ای شبکه و معماری شبکه

در شبکه های کامپیوتری تعامل نودها با هم در یک محیط بسیار پیچیده صورت می‌گیرد، در دنیای شبکه نودهایی که می‌خواهند با هم ارتباط برقرار کنند نه مکان شون یکی است و نه زبان شون، در واقع اینترنت یک سیستم فوق العاده پیچیده است که از اجزای مختلفی تشکیل شده : صدها برنامه کاربردی و پروتکل، انواع مختلف سیستم‌های انتهایی، سوئیچ‌های بسته و رسانه‌های انتقال. با استفاده از ساختار لایه ای یا همان لایه ای کردن پروتکل‌ها می‌توانیم این شبکه گسترده را سازماندهی کنیم، ساختار لایه ای اجازه می‌دهد تا روی بخش کاملا مشخصی از یک سیستم بزرگ و پیچیده تمرکز کنیم و فقط همان بخش را مورد بررسی قرار دهیم، پیمانه‌ای کردن یک سیستم بزرگ باعث ساده تر شدن پیاده سازی یا تغییر سرویس های هر لایه می‌شود

به همین علت و به منظور ایجاد ساختاری مناسب در پروتکل‌های شبکه، طراحان شبکه پروتکل‌ها و همچنین سخت افزارها و نرم افزارهایی که این پروتکل‌ها را پیاده سازی می‌کنند را به صورت مجموعه‌ای از چند لایه پیاده سازی می‌کنند.

به بیانی دیگر جهت کاهش پیچیدگی شبکه و افزایش انعطاف پذیری آن در مقابل تغییرات احتمالی، عملیات یک شبکه به صورت لایه‌های مختلفی تقسیم بندی می‌گردد، بطوری که هر لایه بر روی لایه دیگری قرار دارد و هر لایه با لایه‌های پایین و بالای خودش در ارتباط است، هر لایه شبکه وظایف خاص خودش را بر عهده دارد و از لایه های دیگر مستقل می‌باشد، در مدل لایه‌ای شبکه، هر لایه از سرویس‌های لایه پایینی خود استفاده می‌کند و به لایه بالایی خودش سرویس می‌دهد.

مزایای ساختار لایه ای شبکه های کامپیوتری

1. ساده تر شدن پیاده سازی
2. مدیریت راحت‌تر شبکه
3. انعطاف در پیاده سازی
4. جا به جا کردن یک لایه با یک لایه دیگر بصورت راحت‌تر
5. عوض کردن نحوه پیاده سازی سرویس‌های داخلی یک لایه بدون آنکه هیچ تغییری در کل سیستم ایجاد شود
6. عیب یابی راحت‌تر
7. مقیاس پذیری بیشتر شبکه
8. افزایش ویژگی‌های تخصصی به هر لایه در صورتیکه هر لایه به خوبی تعریف شده باشد

گفتیم که برای پیاده سازی شبکه پروتکل‌های شبکه را به لایه های مختلفی تقسیم می‌کنیم، حال شاید برای شما سوال پیش آید که اصلا پروتکل چیست؟

پروتکل

به مجموعه گفتگو دو لایه متناظر در شبکه برای انجام کارشان پروتکل می‌گویند، در واقع دو لایه نظیر نظیر برای انجام درست وظایف‌ شون باید بین هم اطلاعاتی رد و بدل کنند که این کار را با اضافه کردن اطلاعاتی به داده‌ای که از لایه بالاتر می‌گیرند انجام می‌دهند، به این اطلاعات هدر و تریلر یا protocol overhead می‌گویند.

معایب تقسیم بندی پروتکل‌ها به لایه های مختلف

درست است که لایه‌ای کردن شبکه (Network Layering) مزایای زیادی دارد اما سربار (overhead) سیستم را افزایش می‌دهد، منظور از سربار اطلاعاتی است که علیرغم آنکه جز داده اصلی قلمداد نمی‌شود ولی برای اینکه شبکه بدرستی فعالیت کند ارسال آنها الزامی است (مانند داده‌های لازم برای کنترل خطا و یا Protocol overheadهایی که هر لایه به بسته ها اضافه می‌کند)، بدیهی است که هر چه سربار سیستم کمتر باشد از ظرفیت لینک‌های ارتباطی بصورت موثرتری استفاده می‌شود.

معماری شبکه (Network Architecture)

به مجموعه لایه‌ها و پروتکل‌های موجود در هر لایه معماری شبکه گفته می‌شود، برای تشریح معماری شبکه های کامپیوتری از نظر تئوری دو مدل مرجع وجود دارد که هر کدام از آنها لایه بندی های متفاوتی را پیشنهاد می‌کند

1. مدل مرجع OSI
2. مدل TCP/IP

مدل OSI

در اواخر دهه 1970 موسسته بین المللی استاندارد (ISO) پیشنهاد کرد که شبکه های کامپیوتری در هفت لایه سازماندهی شود و نام این مدل را OSI یا ارتباط سیستم‌های باز گذاشت (Open Systems Interconnection). مدل OSI یک ساختار لایه ای برای طراحی شبکه‌هایی است که مخابره دیتا بین انواع سیستم‌های کامپیوتری را امکان پذیر می‌نمایند. مدل OSI از 7 لایه مجزا ولی مرتبط ساخته شده و هر لایه حاوی بخشی از فرایند جابه‌جایی اطلاعات در یک شبکه است. هنگامی که دیتا از هاست A به هاست B می‌رود، ممکن است از تعدادی زیادی گرده میانی (معمولا سوئیچ و روتر) عبور کند، غالبا این گره‌های میانی فقط 3 لایه اول مدل OSI را در بر می‌گیرند. طراحان در ایجاد مدل OSI فرایند انتقال دیتا را به عمده ترین المان‌های آن تجزیه کرده‌اند، آنها تعیین کردند که چه عملیاتی در شبکه به هم مرتبط می‌باشند و سپس آن عملیات مرتبط را به صورت یک لایه در آورده‌اند، لذا هر لایه خانواده‌ای از عملیات را شامل می‌شود که متفاوت با خانواده عملیات سایر لایه‌ها می‌باشد. در یک ماشین هر لایه از سرویس‌های لایه زیراش استفاده می‌کند و به لایه بالاترش سرویس می‌دهد. در زیر وظایف 7 لایه مدل مرجع OSI را بررسی می‌کنیم.

1. لایه فیزیکی

o لایه فیزیکی عملیات لازم برای جابه‌جایی دنباله‌ای از بیت‌ها روی یک محیط انتقال فیزیکی را در بر می‌گیرد، در واقع این لایه مسئول جا‌به‌جایی بیت‌ها از یک گره به گره بعدی است. این لایه شامل مشخصه‌های الکتریکی و مکانیکی رابط و محیط انتقال است. این لایه عملیاتی را تعریف می‌کند که وسائل فیزیکی و رابط‌ها برای جابه‌جایی دنباله بیت‌ها باید انجام دهند

2. لایه دیتالینک

o لایه فیزیکی که صرفا اطلاعات را منتقل می‌کند به کمک لایه دیتا‌لینک به یک لینک ارتباطی قابل اطمینان تبدیل می‌شود و به این ترتیب لایه شبکه، لایه فیزیکی را بدون خطا خواهد دید. لایه دیتالینک مسئول جابه‌جایی فریم‌ها از یک گره به گره بعدی است

3. لایه شبکه

o لایه شبکه مسئول جابه‌جایی بسته‌های لایه شبکه موسوم به دیتاگرام از یک میزبان به میزبان دیگر است و ممکن است که این میزبان‌ها به شبکه‌های مختلفی متصل شده باشند. در میزبان مبدا، پروتکل لایه انتقال (TCP یا UDP) قطعه‌های لایه انتقال را به همراه آدرس مقصد مورد نظر به لایه شبکه تحویل می‌دهد. سرویسی که لایه شبکه ارائه می‌دهد تحویل دیتاگرام‌ها به لایه انتقال میزبان مقصد است

4. لایه انتقال

o لایه انتقال مسئول رساندن پیام‌های لایه کاربرد به سیستم‌های انتهایی را بر عهده دارد. در اینترنت دو پروتکل انتقال داده به نام‌های TCP و UDP وجود دارد که هر دو می‌توانند این وظیفه را انجام دهند. پروتکل TCP یک سرویس اتصال گرا در اختیار برنامه‌های کاربردی قرار می‌دهد، که این سرویس علاوه بر عمل کنترل جریان (هماهنگ کردن سرعت فرستنده و گیرنده) تحویل کامل و بدون عیب و نقص پیام‌های لایه کاربرد به سمت مقابل را نیز تضمین می‌کند. TCP ساز و کار کنترل ازدحام نیز دارد، یعنی در شرایطی که شبکه شلوغ است فرستنده را وادار می‌کند تا نرخ ارسال خود را کاهش دهد و باعث بهتر شدن اوضاع شبکه شود. پروتکل UDP یک سرویس نامتصل است در اختیار برنامه‌های کاربردی قرار می‌دهد. UDP پروتکلی بسیار ساده است که هیچ گونه ساز و کاری برای کنترل جریان، کنترل ازدحام و انتقال داده قابل اطمینان ندارد.

5. لایه نشست

o وقتی دو طرف A و B می‌خواهند با هم صحبت کنند، یک نشست (Session) یا سناریوی ملاقات برای‌شان تعریف می‌کنیم، این لایه این نشست را ایجاد می‌کند و نگه می‌دارد و در نهایت end می‌کند، همچنین مدیریت این نشست با این لایه است. مثلا اگر ما داریم یک فایل 100 مگا بایتی را دانلود می‌کنیم، اگر 70 مگ آن را دانلود کردیم و ارتباط‌ مان قطع شد، دفعه بعد که دوباره خواستیم دانلود کنیم مجبور نباشیم که از اول دانلود کنیم و بتوانیم از همان جایی که ارتباط‌مان قطع شده بود ادامه دهیم، مدیریت این مکالمه و اینکه تبادل داده تا کجا پیش رفته است را این لایه انجام می‌دهد

6. لایه نمایش

o زمانی که مدل OSI تعریف می‌شده فرمت واژگان یک کامپیوتر با یک کامپیوتر دیگر می‌توانسته خیلی متفاوت باشد، بعنوان مثال در برخی از کامپیوترها اندازه word ها 16 بیتی بوده و در برخی دیگر 14 بیتی. وظیفه لایه نمایش فراهم آوردن سرویس‌هایی است که به برنامه‌های کاربردی در حال ارتباط اجازه دهد تا مفهوم داده‌های مبادله شده را تفسیر کنند، در واقع لایه نمایش ساختار و معنای اطلاعات جابه‌جا شده بین دو کامپیوتر را تعیین می‌کند. این سرویس‌ها عبارت‌اند از : فشرده سازی داده و رمزنگاری داده و توصیف داده که به کمک آن دیگر نیازی نیست برنامه‎‌های کاربردی نگران فرمت داخلی داده‌ها که ممکن است از یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگر متفاوت باشد، باشند.

7. لایه کاربرد

o لایه کاربرد به کاربر، انسان یا نرم افزار امکان دسترسی به شبکه را می‌دهد. لایه کاربرد رابطی برای کاربر فراهم می‌کند و سرویس‌هایی مانند email، دسترسی به فایل‌ها از راه دور و ... را در اختیار کاربر می‎گذارد، در واقع لایه کاربرد جایی است که برنامه‌های کاربردی شبکه و پروتکل‌های لایه کاربرد قرار دارند، پروتکل‌هایی نظیر HTTP (پروتکل درخواست و تحویل صفحات وب)، SMTP (پروتکل انتقال پیام‌های ایمیل) و FTP (پروتکل انتقال فایل بین دو سیستم انتهایی)

پشته پروتکل OSI در مقایسه با TCP/IP

پروتکل‌های موجود در پشته پروتکل TCP/IP

درس شبکه های کامپیوتری

در حال حاضر در کنکور ارشد کامپیوتر 1401 دروس مورد آزمون در تمامی گرایش‌های یکسان است، این دروس عبارت اند از زبان با ضریب ۱، مجموعه دروس ریاضیات با ضریب 2 که شامل 4 درس ریاضی 1و2 و آمار و ریاضیات گسسته است و مجموعه دروس تخصصی که شامل 11 درس است، این 11 درس به 4 مجموعه تقسیم شده است و هر مجموعه درس در گرایش های مختلف ضرایب متفاوتی دارد، این 4 مجموعه درس عبارت اند از، مجموعه نظریه زبان و سیگنال به عنوان مجموعه اول، مجموعه ساختمان داده و طراحی الگوریتم و هوش مصنوعی به عنوان مجموعه دوم، مجموعه مدار منطقی و معماری کامپیوتر و الکترونیک دیجیتال بعنوان مجموعه سوم و مجموعه سیستم عامل، شبکه های کامپیوتری و پایگاه داده بعنوان مجموعه چهارم. یعنی تنها تفاوت میان گرایش های مختلف در ضرایب متفاوتی است که این 4 مجموعه درس تخصصی در هر گرایش دارند. درس شبکه های کامپیوتری در مجموعه دروس سیستم عامل، شبکه های کامپیوتری و پایگاه داده قرار دارد و ضریب این مجموعه درس در گرایش های هوش مصنوعی، معماری کامپیوتر، نرم افزار، بیوانفورماتیک، علوم داده، الگوریتم و محاسبات و قرآن کاوی رایانشی 3 و در گرایش های شبکه های کامپیوتری، رایانش امن و علوم و فناوری شبکه 4 است، با توجه به کنکور ارشد کامپیوتر سال گذشته احتمالا 7 تست از درس شبکه در کنکور ارشد کامپیوتر امسال مطرح می‌شود. برای بررسی ضریب سایر مجموعه دروس تخصصی به صفحه دروس مورد آزمون در کنکور ارشد کامپیوتر و ضرایب آن مراجعه کنید. هچنین درس شبکه های کامپیوتری جز دروس مشترک و ضریب 4 کنکور ارشد فناوری اطلاعات که 6 تست از این درس در کنکور ارشد آی تی مطرح می‌شود، همچنین درس شبکه های کامپیوتری یکی از مهمترین دروس در کنکور دکتری گرایش های شبکه های کامپیوتری و رایانش امن و گرایش فناوری اطلاعات است، در گرایش شبکه های کامپیوتری و رایانش امن 15 تست با ضریب 4 از این درس مطرح می‌شود، در گرایش فناوری اطلاعات 10 تست با ضریب 4 از این درس مطرح می‌شود، برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد دروس مورد آزمون در کنکور دکتری کامپیوتر و تعداد سوالات مربوط به هر درس به قسمت تعداد سوالات و زمان پاسخ گویی به آنها در کنکور دکتری کامپیوتر و آی تی مراجعه کنید. با توجه به تعداد تستی که از این درس در کنکور ارشد کامپیوتر و کنکور ارشد فناوری اطلاعات می‌آید می‌توان گفت که این درس یکی از دروس مهم کنکور ارشد کامپیوتر و آی تی است.

مراجع درس شبکه های کامپیوتری

مرجع اصلی که برای درس شبکه های کامپیوتری در دانشگاه‌‌های معتبر دنیا تدریس می‌شود کتاب Computer Networking a top-down approach است، که نویسندگان آن جیمز کوروس و کیت راس هستند، همچنین کتاب‌های DATA AND COMPUTER COMMUNICATION نوشته ویلیام استالینگ، و کتاب مرجع Communication Networks Fundamental Concepts and Key Architectures ( نویسنده Alberto Leon-Garcia & Indra Widjaja) نیز در برخی از دانشگاه‌های ایران و جهان تدریس می‌شود، که برخی از قسمت‌های کتاب گارسیا و همین طور کتاب استالینک مطالب خوب و تکمیل کننده‌ای در تکمیل کتاب کوروس و راس بیان کرده اند. برای راحتی شما دانشجویان عزیز این کتاب‌ها را در زیر برایتان قرار داده‌ایم تا شما به راحتی بتوانید این کتاب‌ها را دانلود کنید. اگر چه در اکثر دروس خواندن کتاب‌های مرجع را به دانشجویانی که قصد شرکت در کنکور اشد و دکتری کامپیوتر و آی تی را دارند توصیه نمی‌کنیم (دلیل این امر نیز در قسمت منابع کنکور ارشد کامپیوتر بیان شده است که می‌توانید به این قسمت رجوع کنید) ولی در درس شبکه های کامپیوتری توصیه اکید می‌کنیم که کتاب کوروس و راس و همین طور تمرینات آن را بخوانید، زیرا اولا کتاب خوب و جامعی برای کنکور وجود ندارد و ثانیا در سال‌های اخیر تمامی تست‌های کنکور از متن کتاب کوروس و راس و همین طور تمرینات آن بوده است. به دانشجویانی که بدنبال کسب رتبه‌های خوب در کنکور ارشد آی تی هستند اکیدا توصیه می‌کنیم که درس شبکه های کامپیوتری را کامل بخوانند. البته کتاب تست مناسبی برای درس شبکه های کامپیوتری در کشور وجود ندارد و توصیه می‌شود که دانشجویان حتما فیلم نکته و تست شبکه را تهیه کنند
البته توجه کنید که برای کنکور ارشد کامپیوتر و آی تی نیازی به خواندن همه فصول کتاب شبکه های کامپیوتری کوروس و راس ندارید و اینکه فقط 6 فصل اول را بخوانید کافی است.

دانلود کتاب های مرجع درس شبکه های کامپیوتری

دانلود حل مسائل نسخه 6 کتاب kurose and ross

دانلود نسخه 6 کتاب شبکه kurose and ross

دانلود کتاب شبکه های کامپیوتری forouzan

دانلود نسخه 7 کتاب شبکه kurose and ross

دانلود کتاب شبکه های کامپیوتری Stallings

دانلود کتاب شبکه های کامپیوتری garcia

دانلود حل مسائل نسخه 7 کتاب kurose and ross

دانلود Data Communications and Networking by Forouzan

دانلود حل مسائل communication networks by garcia

فصل‌های درس شبکه های کامپیوتری

درس شبکه های کامپیوتری از دروس بسیار زیبا و کاربردی رشته مهندسی کامپیوتر و IT است، دانجشویان ارشد و دکتری برای تحقیق در بسیاری از فیلدهای کامپیوتر مانند Cloud computing، IOT(internt of things)،Big Data، مالتی مدیا و ... باید دید مناسبی از شبکه های کامپیوتری داشته باشند. بنابراین درس شبکه های کامپیوتری از دروس پر کاربرد برای دانشجویانی است که می‌خواهند در مقطع ارشد و دکتری کارهای پژوهشی و آکادمیک انجام دهند.

6 فصل ابتدایی کتاب کوروس و راس عبارت است از:‌

شبکه های کامپیوتری و اینترنت

لایه کاربرد

لایه انتقال

لایه شبکه

لایه پیوند (لینک، شبکه دسترسی و شبکه محلی)

شبکه های بی‌سیم و همراه

البته برای کنکور ارشد نیازی نیست که تمامی فصول درس شبکه های کامپیوتری خوانده شود، برای کنکور توصیه می‌شود 6 فصل اول کتاب کوروس و راس را به همراه تمرینات آن بخوانید

برای مشاهده اهمیت هر فصل و اینکه در سال‌های اخیر از هر فصل چه تعداد تست در کنکور مطرح شده می‌توانید به صفحه بودجه بندی کنکور ارشد کامپیوتر و آی تی رجوع کنید

فیلم های آموزشی درس شبکه های کامپیوتری

از آن جایی که درس شبکه های کامپیوتری از جمله دروس مهم در کنکور ارشد کامپیوتر و فناوری اطلاعات و همین طور درسی مهم برای افرادی است که می‌خواهند کارهای پژوهشی و آکادمیک انجام دهند، و با توجه به اینکه متاسفانه در دانشگاه‌ها سر فصلی که وزارت علوم برای کنکور اعلام کرده بطور کامل تدریس نشده و مباحث تدریس شده نیز بصورت کنکوری و صفر تا صد نیستند ودانشجویان توانایی حل تست‌های کنکور درس شبکه های کامپیوتری را پیدا نمی‌کنند بر آن شدیم تا مجموعه ای کامل از ویدیهای آموزشی درس شبکه های کامپیوتری را برای شما دانشجویان گرامی گردآوری کنیم.

این ویدیوها همگی با بیانی ساده و شامل آموزش 0 تا 100 مباحث شبکه های کامپیوتری هستند.

شبکه‌های کامپیوتری جلسه 1

شبکه‌های کامپیوتری جلسه 2

شبکه‌های کامپیوتری جلسه 3

شبکه‌های کامپیوتری جلسه 4

شبکه‌های کامپیوتری جلسه 5

شبکه‌های کامپیوتری جلسه 6

شبکه‌های کامپیوتری جلسه 7

شبکه‌های کامپیوتری جلسه 8

حل تست شبکه جلسه 1

حل تست شبکه جلسه 2

حل تست شبکه جلسه 3

حل تست شبکه جلسه 4

حل تست شبکه جلسه 5

حل تست شبکه جلسه 6

حل تست شبکه جلسه 7

حل تست شبکه جلسه 8

نمایش بیشتر

نمایش کمتر

نظر برخی از رتبه های برتر کنکور ارشد کامپیوتر و آی تی در مورد کیفیت فیلم‌ها

در فیلم های شبکه‌ های کامپیوتری مطالب بسیار پایه‌ای و از 0 تا 100 و با تمامی جزییات ممکن آموزش داده می‌شود و دانشجویانی که حتی این درس را پاس نکرده‌اند کاملا متوجه همه مطالب خواهند شد، دانشجویان عزیز می‌توانند برای تهیه فیلم شبکه های کامپیوتری به تیم پشتیبانی پیام بدهند

آی دی تلگرام تیم پشتیبانی: @konkurcomputer_admin
شماره تماس پشتیبانی:             09378555200