شبکه های کامپیوتریجامع‌ترین آموزش درس شبکه های کامپیوتری
درس شبکه های کامپیوتری یکی از مهم‌ترین و بنیادیترین دروس رشته کامپیوتر است، با توجه به اینکه اینترنت امروزی بزرگترین سیستم مهندسی ساخت دست بشر در تمام طول تاریخ است، آشنایی با شبکه‌های کامپیوتری برای تمامی علاقه‌مندان و دانشجویان رشته کامپیوتر الزامی است، در این راستا در این صفحه به معرفی شبکه‌های کامپیوتری پرداخته شده است به زبان ساده، به گروهی متشکل از کامپیوترهای متصل به هم اطلاق می‌شود که می‌توانند اطلاعات، منابع و برنامه هایی را با هم به اشتراک بگذارند اما آیا می‌دانید اینترنت خانگی، شرکت یا دانشگاه شما، کدام‌یک از انواع شبکه های کامپیوتری را استفاده میکند؟
انواع شبکه های کامپیوتری به زبان ساده
انواع شبکه‌های کامپیوتری یکسان نیستند. یک شبکه می‌تواند در مقیاس و اندازه یک کامپیوترکامپیوتر چیست؟ ⚡️ کامپیوتر چیست به زبان ساده
این مقاله عالی توضیح داده که کامپیوتر چیست و چه کاربردی دارد و همه چیز درباره کامپیوتر از جمله فواید کامپیوتر و تعریف کامپیوتر و اجزای آن را بیان کرده است خانگی ساده یا تلفن‌های هوشمندی باشد که به یکدیگر متصل هستند. از طرفی، شبکه‌های بزرگ‌تری نیز وجود دارند که متشکل از روترها و سوییچ‌ها بوده و در ایجاد زیرساخت شبکه به‌کار می‌روند بنابراین نوع شبکه به تعداد دستگاه‌ها و همچنین مکان و فاصله آنها نسبت به هم بستگی دارد. ضمن توجه به این نکته که انواع شبکه های کامپیوتری را نباید با انواع توپولوژی شبکه و یا انواع معماری شبکه اشتباه گرفت.
انواع شبکه های کامپیوتری چیست؟
عمدتاً انواع شبکه های کامپیوتری را میتوان در 4 دسته‌بندی رایج زیر جای داد:
- LAN (Local Area Network)
- PAN (Personal Area Network)
- MAN (Metropolitan Area Network)
- WAN (Wide Area Network)
Local Area Network (LAN)
بین تمامی انواع شبکه های کامپیوتری، شبکه محلی یا LAN، یک نوع شبکه کامپیوتری بسیار رایج در زندگی ماست. به زبان ساده، به مجموعهای از رایانه‌ها گفته می‌شود که در یک محدوده کوچک مانند ساختمان، دفاتر و... به یکدیگر متصل شده‌اند.
مثال هایی از Local Area Network
- شبکه‌های رایج و مورد استفاده خانگی، اداره و مدرسه، آزمایشگاه، کتابخانه و...
- هر شبکه‌ای که بین دو کامپیوتر برقرار است.
- وای‌فای
کاربردهای Local Area Network
- به‌اشتراک‌گذاری فایل، پوشه و منابع شبکه محلی با خطای بسیار پایین
- پشتیبانی از سرویس‌های شبکه‌ای نظیر سرورهای فایل، سرورهای پرینت، سرورهای پست الکترونیک
- امنیت نسبتاً خوب و محافظت از منابع شبکه محلی
نقد و بررسی Local Area Network
- شبکه‌های LAN به‌دلیل استفاده از رسانه فیزیکی، در شبکه‌های بزرگ‌تر مشکل ساز خواهند شد بنابراین اگر نیاز به اتصال دو دستگاه در فاصله بیشتری از هم داشته باشیم، شاید نتوانیم از یک شبکه LAN استفاده کنیم.
- به‌اشتراک‌گذاری منابع یکی از مهم‌ترین دلایل راه‌اندازی هر شبکه کامپیوتری از جمله شبکه LAN می‌باشد. به هر میزان که دستگاه‌های بیشتری به یکدیگر متصل شوند، همان قدر هم می‌توانند فایل‌ها، دادهها و نرم‌افزارهای بیشتری را بین یکدیگر به اشتراک بگذارند.
Personal Area Network (PAN)
شبکه شخصی یا PAN کوچک‌ترین و ساده‌ترین نوع شبکه شناخته شده می‌باشد. این شبکه را میتوان بین یک لپ‌تاپ و دستگاه‌های اطراف آن در فاصله 10 متری ایجاد کرد.
مثال هایی از Personal Area Network
- USB، کامپیوتر، موبایل، تبلت، پرینتر، PDA و...
- اتصال تلفن‌های هوشمند و لپ‌تاپ به یکدیگر از طریق بلوتوث و یا هدست‌های بیسیم
کاربردهای Personal Area Network
- پیکربندی شبکه‌های PAN به گونه‌ای است که کاربران قادرند دستگاه‌های خود را در یک فاصله کم در مجاورت خود وصل کنند.
- شبکه‌های شخصی می‌توانند نقشی کلیدی در آینده بازی کنند. به پیش‌بینی برخی کارشناسان، PANها قادرند سیستم‌های IoTاینترنت اشیا iot چیست ⚡️ اینترنت اشیا چیست به زبان ساده
این مقاله عالی معرفی کرده اینترنت اشیا iot چیست و چه کاربردی دارد و تاریخچه IoT، حوزه های کاربرد اینترنت اشیا و مزایا و معایب اینترنت اشیا را بررسی کرده را هم در ادارات و هم در خانه بهینه کنند.
نقد و بررسی Personal Area Network
- پرتابل و قابل اطمینان: امکان ایجاد ارتباط امن بین دو دستگاه در یک PAN بدون سیم‌کشی اضافی معمولاً در مقایسه با یک شبکه سیمی هزینه کمتری دارد.
- محدودیت مساحت پوشش و تعداد دستگاه: شبکه PAN برای ارتباط دستگاه‌هایی در مجاورت نزدیک به هم طراحی شده، اما در فواصل بیش از 10 متر ممکن است دردسرساز شوند. ضمناً تعداد دستگاه‌هایی که همزمان متصل هستند نیز محدود است.
Metropolitan Area Network (MAN)
شبکه شهری یا MAN، منطقه وسیع‌تری را نسبت به LAN پوشش می‌دهد. به عبارتی، این شبکه کامپیوتری از اتصال چندین شبکه LAN به صورت متقابل (Interconnect) در سرتاسر یک شهر یا روستا به‌وجود آمده است.
مثال هایی از Metropolitan Area Network
- در شهر نیویورک دسترسی به وای‌فای رایگان برای تمامی شهروندان با استفاده از یک شبکه بزرگ MAN فراهم شده است همچنین این شبکه، چراغ‌های راهنمایی و پارکومترها را به شکلی بیسیم تحت یک شبکه شهری به هم متصل میکند.
- شبکه‌های موجود در شهرها، کلانشهرها و مناطق مسکونی.
کاربردهای Metropolitan Area Network
- هدف اصلی MAN این است که یک نوع شبکه یکسان را در چندین لوکیشن مختلف ارائه دهد. در LAN، شبکه تنها در یک مکان ثابت قابل دسترس می‌باشد. در حالی که در یک MAN، سازمان‌هایی با شبکه‌های محلی در همان منطقه مانند ساختمان‌های اداری مختلف، می‌توانند اتصال شبکه خود را به مناطق دیگر گسترش دهند.
- این شبکه مزیت فراوانی در ارتباطات بانکی، عرصه نظامی و رزرواسیون هوایی دارا می‌باشد.
نقد و بررسی Metropolitan Area Network
- استانداردهای کارآمد شبکه‌ای: پیکربندی شبکه MAN معمولاً از استانداردهای IEEE 802.11 برای افزایش ظرفیت پهنای باند و سطوح فرکانس بهره می‌برد که باعث افزایش عملکرد شبکه می‌شود.
- هزینه: ساختار شبکه MAN معمولاً نیاز به سرمایه‌گذاری هنگفتی برای نصب و راه‌اندازی دارد.
Wide Area Network (WAN)
در نهایت لقب گران‌قیمت‌ترین نوع شبکه کامپیوتری در این لیست می‌رسد به WAN. شبکه گسترده یا WAN همان نقش شبکه‌های LAN را در یک منطقه جغرافیایی بزرگ‌تر بازی میکند؛ علاوه بر آن، از اتصال دستگاه‌های بیشتری پشتیبانی میکند.
مثال هایی از Wide Area Network
- اینترنت، که معرف حضور همگی شماست، نمونه‌ای از WAN و در عین حال بزرگترین شبکه در حال حاضر می‌باشد.
- دستگاه‌های ATM در سرتاسر یک ایالت بزرگ از طریق شبکه WAN به یکدیگر متصل هستند.
کاربردهای Wide Area Network
- کاربرد اصلی WAN تسهیل اتصال شبکه از راه دور است. سازمان‌ها از شبکه‌های WAN برای اتصال شعبه‌هایی که دور از دفتر مرکزی قرار دارند استفاده می‌کنند.
نقد و بررسی Wide Area Network
- در شبکه WAN، دادهها متمرکز هستند. بنابراین ما نیازی به خرید ایمیل‌ها، فایل‌ها یا سرورهای پشتیبان نداریم. افزون بر آن، فایل‌های به‌روز را میتوان در عرض چند ثانیه دریافت کرد.
- شبکه WAN از آنجایی که همه فناوری‌ها را با هم ترکیب کرده، در مقایسه با شبکه LAN و MAN دارای مشکلات امنیتی و نیز هزینه گزاف‌تری است.
انواع دیگر شبکه های کامپیوتری
انواع شبکه های کامپیوتری به همین موارد ختم نمی‌شود. شبکه‌هایی که در ادامه خواهید دید، شاید در نگاه اول چیز جدیدی به نظر برسند ولی همگی‌شان بر مبنای همان 4 نوع شبکه رایجی که بررسی کردیم، شکل گرفته‌اند:
Wireless Local Area Network (WLAN)
WLAN همان شبکه محلی یا LAN می‌باشد با این تفاوت که به جای کابل فیزیکی، از فناوری بیسیم مثل Wi-Fi استفاده میکند.
Campus Area Network (CAN)
شبکه پردیس یا CAN همان نقش شبکه MAN را بازی میکند، ولی مقیاس محدودتری را پوشش می‌دهد. این نوع شبکه کامپیوتری را میتوان در مدرسه و دانشگاه مشاهده نمود.
Storage Area Network (SAN)
شبکه فضای ذخیره سازی که از آن با عنوان SAN یاد می‌شود، جزو خانواده LANها می‌باشد. شبکه‌ای با سرعت بالا که گروهی از دستگاه‌های ذخیره‌سازی را به چندین سرور متصل میکند.
Home Area Network (HAN)
شبکه خانگی یا HAN از دیگر انواع شبکه‌های کامپیوتری است که به کاربران واقع در یک خانه اجازه می‌دهد تا چندین رایانه و یا سایر دستگاه‌های دیجیتالی را به هم متصل کنند. این شبکه کامپیوتری مانند یک LAN خانگی است که از ارتباطات سیمی و بیسیم پشتیبانی میکند.
Passive Optical Local Area Network (POLAN)
شبکه محلی نوری غیرفعال یا POLAN را میتوان جایگزینی برای شبکه LAN دانست. به عبارتی، POLAN یک معماری LAN نقطه به چند نقطه (P2MP) است.
Enterprise Private Network (EPN)
از شبکه خصوصی سازمانی EPN در مشاغلی استفاده می‌شود که خواهان اتصال ایمن در مکان‌های مختلف برای به اشتراک گذاشتن منابع کامپیوتری می‌باشند.
Virtual Private Network (VPN)
تمرکز اصلی شبکه نام آشنای VPN افزایش امنیت و حفظ حریم خصوصی در حین دسترسی به شبکه است.
System Area Network (SAN)
این شبکه کامپیوتری، حجم بالایی از اطلاعات را طی کوئری‌های عظیم مدیریت میکند و برای پردازش برنامه‌هایی که نیاز به عملکرد شبکه‌ای بالایی دارند، بسیار سودمند می‌باشد.
بهترین نوع شبکه های کامپیوتری کدام است؟
انواع شبکه های کامپیوتری متعدد، توپولوژیهای مرتبط و روش‌های اتصال زیادی حتی فراتر از این مقاله وجود دارد. یک متخصص شبکه که طراحی یک شبکه کامپیوتری را فرا می‌گیرد ممکن است با این چالش مواجه شود که کدام نوع طراحی مناسب‌ترین است. پاسخ ساده است: نمی‌توان گفت یکی؛ انتخاب نوع شبکه برای پیکربندی تا حد زیادی به هدف سیستم بستگی دارد. در جدول ذیل، مشخصات انواع شبکه های کامپیوتری به‌صورت خلاصه آورده شده است.
مقایسه انواع شبکه های کامپیوتری
| Parameters | LAN | PAN | MAN | WAN | CAN | EPN | VPN | HAN |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Full Name | Local Area Network | Personal Area Network | Metropolitan Area Network | Wide Area Network | Campus Area Network | Enterprise Private Network | Virtual Private Network | Home Area Network |
| Technology | Ethernet & Wi-Fi | Bluetooth, IrDA,Zigbee | FDDI, CDDi, ATM | Leased Line, Dial-Up | Ethernet | Ethernet | PPTP, L2tp/IPSec, SSL | Wi-Fi, Bluetooth, Zigbee |
| Range | Upto 2Km | 1-100m | 5-50Km | Above 50Km | 1-5Km | 100-300m | Global | 1-100m |
| Transmission Speed | Very High | Very High | Average | Low | High | High | Average | Low |
| Ownership | Private | Private | Private or Public | Private or Public | Private | Private | Private or Public | Private |
| Maintenance | Easy | Very Easy | Difficult | Very Difficult | Moderate | Easy | Moderate | Easy |
| Cost | Low | Very Low | High | Very High | Moderate | Moderate | Low | Low |
جمع‌بندی
در این مقاله سعی شد انواع شبکه‌های کامپیوتری، مثال‌ها و کاربردهای هرکدام از شبکهها را توضیح دهیم؛ همچنین به طور خلاصه و در یک جدول، انواع شبکهها باهم مقایسه شده‌اند. در پایان امیدواریم این مقاله، مفید واقع شده باشد.
شبکه کامپیوتری چیست و انواع آن کدام است؟
هر زمان که تعدادی کامپیوتر را به هم متصل کنیم، یک شبکه کامپیوتری ساخته‌ایم. در این شبکه میتوان اطلاعات، منابع و برنامه‌ها را با هم به اشتراک گذاشت. عمدتاً شبکهها را میتوان در 4 دسته کلی طبقهبندی کرد: LAN، MAN، PAN و WAN.
معیار دسته بندی انواع شبکه های کامپیوتری چیست؟
شبکهها معمولاً براساس سه پارامتر مهم طبقهبندی میشوند: توپولوژی، پروتکل و معماری. توپولوژی آرایش هندسی شبکه را مشخص میکند. توپولوژیهای رایج باس، حلقه و ستاره هستند. پروتکل، مجموعهای از قوانین در مورد نحوه تبادل دادهها در شبکه است که از جمله آنها میتوان HTTP, SMTP را نام برد. معماریهای رایج اترنت، Token Ring، FDDI و بیسیم هستند.
بهترین نوع شبکه کامپیوتری چیست؟
پاسخ به این سوال تا حد زیادی به هدف سیستم، هزینه و مقیاس جغرافیایی بستگی دارد بنابراین نمی‌توان نوع خاصی را برای طراحی و پیکربندی شبکه انتخاب کرد. از این جهت طراح شبکه باید انواع مختلف شبکه، کاربرد هریک و نیز مزایا و معایب آنها را به خوبی بشناسد.
